محمود بشیری؛ نیلوفر انصاری
چکیده
چکیدهیکی از شخصیت‌های برجستة عرفان وادب در سدة نهم هجری، شاه داعی شیرازی است که در مثنویهای شش گانة خود، عمیق‌ترین مسائل عرفانی را نظیر (وحدت وجود، توحید، حقیقت، طلب، تجرید، ذوق، کشف وشهود، فقر و فنا و...) بیان کرده است. ما در این نوشتار با روشی توصیفی، تحلیلی برآنیم تا ساختار زبانی وبلاغی مثنویهای شش گانة شاه داعی (مشاهد، گنج روان، ...
بیشتر
چکیدهیکی از شخصیت‌های برجستة عرفان وادب در سدة نهم هجری، شاه داعی شیرازی است که در مثنویهای شش گانة خود، عمیق‌ترین مسائل عرفانی را نظیر (وحدت وجود، توحید، حقیقت، طلب، تجرید، ذوق، کشف وشهود، فقر و فنا و...) بیان کرده است. ما در این نوشتار با روشی توصیفی، تحلیلی برآنیم تا ساختار زبانی وبلاغی مثنویهای شش گانة شاه داعی (مشاهد، گنج روان، چهل صباح، چهار چمن، چشمة زندگانی و عشق نامه) را از وجوه مختلف، تجزیه وتحلیل کنیم.نتایج تحقیق بیانگر دقت معانی، استواری کلام وفخامت الفاظ شاه داعی در مثنویهای شش‌گانه است وصرف نظر از مشرب عارفانه وباریک اندیشی صوفیانه؛ جذبه‌ها، وجدها وحال‌های او، جداگانه سرچشمة ذوق، شوق، دقت و رقت است. فکر و مضمون برجستة این مثنوی‌ها، همان اندیشه‌های مرسوم شاعران عارف است. رد پای عارفان بزرگی چون ابن عربی، عطار و مولانا، سنایی، شاه نعمت الله ولی، قاسم انوار و حافظ در آثار او مشهود است.سبک این مثنوی‌ها، تلفیقی از سبک‌های خراسانی و عراقی است؛ به‌گونه‌ای که برخی ویژگیهای زبانی را از سبک خراسانی؛ لطافتها، سوز وگداز را نیز از سبک عراقی گرفته‌است.جناس وصنعت تکرار در سطوح آوایی؛ استعارة مکنیه، مراعات نظیر وتلمیح در سطوح بلاغی، از برجسته‌ترین آرایه‌های ادبی به کار رفته در این منظومه‌ها هستند
بلاغت فارسی
مینا شاکر؛ رامین محرمی؛ بیژن ظهیری ناو
چکیده
اقناع مخاطب به عنوان فرایندی که برای تغییر نگرش مخاطب و همراه کردن او با عقاید گوینده انجام می‌شود، یکی از اهداف اصلی متون عرفانی تعلیمی از جمله مثنوی است. مولوی با توسّل به شیوه‌های مختلف تأثیرگذاری بر مخاطب، سعی در انتقال مفاهیم عرفانی به مخاطب دارد و از ابزارهای کلامی و غیرکلامی متعدّدی برای این منظور بهره می‌برد. یکی از شیوه‌های ...
بیشتر
اقناع مخاطب به عنوان فرایندی که برای تغییر نگرش مخاطب و همراه کردن او با عقاید گوینده انجام می‌شود، یکی از اهداف اصلی متون عرفانی تعلیمی از جمله مثنوی است. مولوی با توسّل به شیوه‌های مختلف تأثیرگذاری بر مخاطب، سعی در انتقال مفاهیم عرفانی به مخاطب دارد و از ابزارهای کلامی و غیرکلامی متعدّدی برای این منظور بهره می‌برد. یکی از شیوه‌های مولوی برای رسیدن به این مقصود، استفاده از شیوۀ داستانپردازی است. از جمله داستان‌های مثنوی که این موضوع را به وضوح نشان میدهد داستان نخجیران و شیر است. نتایج حاصل نشان میدهد که مولوی این داستان را به شیوۀ گفتگو محور پیش می‌برد و از زبان هر یک از طرفین مناظره کننده، با استفاده از شیوه‌های خاصی برای اقناع طرف مقابل، به بیان عقاید رایج در زمینۀ جهد و توکّل میپردازد. در این مناظرات مولوی از شیوه‌های خاصی برای اقناع حریف بهره می‌برد که اهمّ آنها عبارتنداز: احتجاج به آیات و روایات، ذکر دلایل حسّی، عقلی و وجدانی، استفاده از زبان بدن، تمثیل و...
بلاغت فارسی
فاضل عباس زاده؛ بهزاد اسبقی؛ مهرداد آقائی
چکیده
چکیدهزبان حافظ چند وجهی و هنری است واژه‌ها و ترکیبات و به تبع آن عبارات و جملات در شعر او خطی و تک معنایی نیست، بلکه متعدد و اتساعی است و این ویژگی هنری باعث شده که انسان در جستجوی معنا برای زندگی‌اش، گم شدۀ ذهن و ضمیرش را در لایه‌های معانی ابیات او یافته و او را سروش‌وار در آسمان‌ها پایگاه بخشد. پژوهش حاضر، از طریق نقد خواننده محور ...
بیشتر
چکیدهزبان حافظ چند وجهی و هنری است واژه‌ها و ترکیبات و به تبع آن عبارات و جملات در شعر او خطی و تک معنایی نیست، بلکه متعدد و اتساعی است و این ویژگی هنری باعث شده که انسان در جستجوی معنا برای زندگی‌اش، گم شدۀ ذهن و ضمیرش را در لایه‌های معانی ابیات او یافته و او را سروش‌وار در آسمان‌ها پایگاه بخشد. پژوهش حاضر، از طریق نقد خواننده محور ضمن بررسی بافه‌های بلاغی در یک بیت حافظ، تلاش می‌کند استنباط خود را از این بیت به عنوان ساختار پذیرفته شدۀ معنا به سمت عملکرد جاری ذهن خوانندگان گرایش داده، و وجوه معانیِ پنهان در پوشش حریری واژگان هنری قابل تفسیر آن را بازگو کند. بدین ترتیب بر اساس بافه‌های بلاغی و معانی اتساعی، هیچ یک از شارحان حافظ تاکنون به این هنر فخرآمیز او در این بیت اشاره نکرده‌اند. البته اهمیت بحث، از آن جهت نیست که این نوشته، اولین پژوهش در باب مسائل تراکم تصویر باشد، بلکه اهمیت آن، از این جهت است که پژوهش حاضر سعی دارد با روش توصیفی- تحلیلی معانی درست و نزدیک به ذهن این بیت را که شرح زیادی درباره آن نوشته شده، به خوبی ارائه دهد. از خلال نتایج پژوهش متوجه شدیم که زیبایی هر تصویر تا حدی نمایان است که رمز ابداع و به وجود آمدن آن بر مخاطب پوشیده شده و حافظ در این غزل به خوبی از عهده آن برآمده است.
بلاغت فارسی
هادی محمدی؛ جواد مهربان قزلحصار
چکیده
شناخت فرهنگ ، ادبیات و سنت های ملّی ؛ برای مردم هر مرز و بوم بیانگر موجودیت , غرور و هویت پر افتخار ملی آن جامعه و اقوام هر سرزمینی است و آنچه به شناخت تمدّن و فرهنگ کمک کرده است شرح شجاعت , دلاوری ها و اقدامات جاودانه و ماندگار اقوام پیشینیان است که با هنرورزی ادبیات منثور به ما رسیده است . بررسی ادبی متون منثور وقف نامه های قدیمی نمادی ...
بیشتر
شناخت فرهنگ ، ادبیات و سنت های ملّی ؛ برای مردم هر مرز و بوم بیانگر موجودیت , غرور و هویت پر افتخار ملی آن جامعه و اقوام هر سرزمینی است و آنچه به شناخت تمدّن و فرهنگ کمک کرده است شرح شجاعت , دلاوری ها و اقدامات جاودانه و ماندگار اقوام پیشینیان است که با هنرورزی ادبیات منثور به ما رسیده است . بررسی ادبی متون منثور وقف نامه های قدیمی نمادی از جلوه های پر شور فرهنگ و ادبیات فارسی است که تلاش کرده تا مفاهیم دانش ادبی در دوره های مختلف تاریخ را حفظ و به نسل های بعدی انتقال دهد . منظومه های نظم و نثرهای تاریخی با شور آفرینی علم بلاغت تا امروز جاودانه مانده اند و مورد توجه نسل های مختلف در همه ادوار تاریخ بوده است.یکی از پُربار ترین آثاری که توانسته در ردیف آثار فاخر ادبیات قدیم قرار گیرد متون منثور وقف نامه های ایست که از گذشتگان به ما رسیده است آشنائی با مفهوم وقف ؛ که با قلم پر ذُوق دبیران وکاتبان زبر دست ، تقریر یافته و عالی ترین مفاهیم ادبی را در خویش جا داده است به عنوان منابع پر ارزش ادبیات فارسی ، تا امروز کمتر مورد بررسی ادبی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی قرار گرفته است . این پژوهش با هدف بررسی جنبه های ادبی متن وقف نامه یکی از رجال پر نفوذ دوره قاجار تدوین گریده است .کلید واژه : بررسی ادبی , علم بلاغت ، نثر وقف‌نامه
حسین حسن پور آلاشتی؛ راشین مبشری
چکیده
این پژوهش با هدف خوانش شعر هوشنگ ایرانی بر اساس منطق طرحواره‌ای برای دستیابی به مولفه‌های تصویری شعر «کتاب فروشی_آرمان» انجام گردید. این رویکرد با استفاده از جست‌و‌جوی هم‌پوشانی تفسیرهای متن و مولف با استفاده از منابع روانشناختی و پدیدارشناختی است. در شعر «کتاب فروشی_آرمان»، تصاویر عمق بر پایه‌ی تصاویر اتفاقی از طریق ...
بیشتر
این پژوهش با هدف خوانش شعر هوشنگ ایرانی بر اساس منطق طرحواره‌ای برای دستیابی به مولفه‌های تصویری شعر «کتاب فروشی_آرمان» انجام گردید. این رویکرد با استفاده از جست‌و‌جوی هم‌پوشانی تفسیرهای متن و مولف با استفاده از منابع روانشناختی و پدیدارشناختی است. در شعر «کتاب فروشی_آرمان»، تصاویر عمق بر پایه‌ی تصاویر اتفاقی از طریق قابلیت حسی و تجسم عمل به کار گرفتهشده است. به لحاظ ساختار تصویرپردازی نیز، کتابفروشی-آرمان، در کانون قرار دارد که با استفاده از هنجارگریزی نوشتاری، تصاویر شعری خلقشدهاند. لحن این تصویر بر اساس موسیقی شعر که بر وزن بحر هزج مسدس اخرب محجوب است، لحنی خیزابی و تند دارد. همچنین این شعر به لحاظ کارکردی، اجتماعی است و همچون یک بیانیهی انتقادی، بهنقد قشر روشنفکر و ارتباط آن با جامعه میپردازد. این شعر از تصویر سینمایی بهره میگیرد و دارای غنای تصویری بهجهت بهرهگیری از معنای ثانویهی کلمات است. نهایتا این شعر از تصویری مستقل و همچنین محدود بهجهت دامنهی کم واژگان بهره می‌برد. تصاویر عمق بهلحاظ کاربرد معنای ثانویه و در جهت طرز سورئالیسم، با ایجاد تجسم در جهت اثبات با کانون قرار دادن مفهوم کتابفروشی، با کارکرد اجتماعی شعر همراه و منطبق است.
بلاغت فارسی
آرش مشفقی؛ عزیز حجاجی کهجوق؛ محمد عیسی زاده حاجی آقا
چکیده
نماد و به کارگیری آن ابزاری است برای عمق بخشیدن به اثر ادبی. غلامحسین ساعدی از نویسندگان نمادپرداز دوران معاصر، در لال بازی های خود مانند دیگر آثارش به نماد پرداخته است. شاید یکی از دلایل این کار گریز ناگزیر از تیغ تیز سانسور باشد. مقاله حاضر به شیوه تحلیلی- توصیفی سعی دارد انواع نمادها (انسانی، غیرانسانی، حیوانات، مفهوم ذهنی و کنش) ...
بیشتر
نماد و به کارگیری آن ابزاری است برای عمق بخشیدن به اثر ادبی. غلامحسین ساعدی از نویسندگان نمادپرداز دوران معاصر، در لال بازی های خود مانند دیگر آثارش به نماد پرداخته است. شاید یکی از دلایل این کار گریز ناگزیر از تیغ تیز سانسور باشد. مقاله حاضر به شیوه تحلیلی- توصیفی سعی دارد انواع نمادها (انسانی، غیرانسانی، حیوانات، مفهوم ذهنی و کنش) را در لال بازی های ساعدی بررسی کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ساعدی در لال بازی ها با استفاده از نماد سعی دارد تا دغدغه های فکری خود را از منظری دیگر به مخاطب توضیح داده و پیام خود را به او برساند. از این روست که لالبازیها به متن هایی فشرده که آرا و عقاید و مرام ساعدی را بازتاب می دهد، بدل شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ساعدی در لال بازی ها با استفاده از نماد سعی دارد تا دغدغه های فکری خود را از منظری دیگر به مخاطب توضیح داده و پیام خود را به او برساند. از این روست که لالبازیها به متن هایی فشرده که آرا و عقاید و مرام ساعدی را بازتاب می دهد، بدل شده است.
بلاغت فارسی
فرخ حاجیانی؛ خیرالله محمودی؛ سمیه رنجبر
چکیده
در میان ادبیات ایرانی پیش از اسلام ،ادبیات مانوی،تفاوت آشکاری با بقیه ادبیات ایرانی میانه دارد؛ گرچه ادبیات مانوی از سنت های ادبی دوره باستان پیروی کرده است اما در عین حال به دلیل وابستگی به جریان های ادبی غیر ایرانی، چون بین النهرین، حوزه های دیگری را نیز تجربه کرده است. ادبیات مانوی به سبب تاثیرات شدید از رهبر دینی خود، یعنی مانی ...
بیشتر
در میان ادبیات ایرانی پیش از اسلام ،ادبیات مانوی،تفاوت آشکاری با بقیه ادبیات ایرانی میانه دارد؛ گرچه ادبیات مانوی از سنت های ادبی دوره باستان پیروی کرده است اما در عین حال به دلیل وابستگی به جریان های ادبی غیر ایرانی، چون بین النهرین، حوزه های دیگری را نیز تجربه کرده است. ادبیات مانوی به سبب تاثیرات شدید از رهبر دینی خود، یعنی مانی ،از سنت های ادبی آرامی نیز بهره گرفته و قالب های جدید ادبی را در خود گنجانیده و همچنین به دلیل محتوای عرفانی اش به تمثیل، تشبیه، مجاز و استعاره روی آورده است.صنایعی که بیانگر نوعی کمال در بلاغت می باشد و در ادبیات ایران آن دوره بی سابقه است. در این مقاله که به بررسی استعاره در متون منظوم مانوی می پردازد، بیان می دارد که مرزهای زیبا شناسی ادبیات مانوی گسترش بسیاری داشته، به گونه ای که انواع صنایع ادبی و تصویرهای شاعرانه در آن، حکایت از یک سابقه طولانی و ممتد ادبی دارد که بسیار فراتراز ادبیات فارسی است.استعاره های به کار رفته در سروده های مانوی، به نوعی از کمال در حوزه خیال شاعرانه حکایت می کنند، که علاوه بر اینکه در خدمت اندیشه های مانوی قرار گرفته اند، از لحاظ تاریخ ادبی ایران نیز، بسیار مهم به شمار می روند.با بررسی این استعاره ها در این مقاله،استعاره مصرحه مجرده دارای بیشترین میزان استعاره می باشد و پس از آن استعاره مکنیه و تمثیلیه و سپس استعاره تبعیه و در نهایت استعاره تلمیحیه با کمترین میزان استعاره قرار دارد.
بلاغت فارسی
خدابخش اسداللهی؛ ندا نبی زاده اردبیلی
چکیده
استعاره مفهومی عنوان تازه‌ای است که در سده اخیر از سوی زبان‌شناسان شناختی مطرح شده و در حقیقت نامی است برای تلاش‌های ذهن برای فهم و انتقال مفاهیم انتزاعی. در این طرز نگرش، استعاره از چارچوب علوم بلاغی بیرون می‌آید و دیگر وسیله تزیین کلام نیست بلکه اساس فکر بوده و ابزاری برای درک امور غیرمادی محسوب می‌شود. پیشروان این نظریه لیکاف ...
بیشتر
استعاره مفهومی عنوان تازه‌ای است که در سده اخیر از سوی زبان‌شناسان شناختی مطرح شده و در حقیقت نامی است برای تلاش‌های ذهن برای فهم و انتقال مفاهیم انتزاعی. در این طرز نگرش، استعاره از چارچوب علوم بلاغی بیرون می‌آید و دیگر وسیله تزیین کلام نیست بلکه اساس فکر بوده و ابزاری برای درک امور غیرمادی محسوب می‌شود. پیشروان این نظریه لیکاف و جانسون بودند که در تشریح استعاره مفهومی آن را به سه نوع هستی‌شناختی، شناختی و جهتی تقسیم کردند. هر کدام از این استعاره‌ها از دو سویه تشکیل شده‌اند که حوزه‌های مبدا و مقصد نامیده می‌شوند. ما در این پژوهش که به شیوه کتابخانهای و تحلیلی- توصیفی انجام گرفته‌است تلاش کرده‌ایم استعاره‌های مفهومی به کار رفته در اشعار ابراهیمی و رحماندوست را از نظر حوزه مقصد مورد بررسی قرار دهیم تا ببینیم عمده‌ترین حوزه‌های مقصد اشعارشان کدامند؛ یعنی این دو شاعر استعاره‌های مفهومی را برای عینی‌سازی چه مفاهیمی به کار گرفته‌اند. برای این منظور 21 کتاب از میان کتاب‌های این دو شاعر انتخاب شد و پس از بررسی 122 مورد استعاره مفهومی یافت شد و مشخص شد که شاعران از این استعاره‌ها برای تشریح مفاهیمی چون: زمان، عواطف، علاقه، مذهب و روابط انسانی استفاده کرده‌اند که در این میان سهم عمده حوزه مقصد متعلق به عینی‌سازی عواطف است.
بلاغت فارسی
صدیقه (پوران) علیپور؛ عنایت اللّه شریف پور
چکیده
بحث ادبیات و نظریه به اندازۀ وجود موضوعات در عالم قدمت دارد. این بحث بر چگونگی تفکر پیرامون موضوعات و برای دست یابی به حقیقت ظهور یافته در وجود آنها دلالت دارد. ذهن جستجوگر انسان همواره در صدد آن است که درک شناختی خود از حقیقت موضوعات موجود در جهان پیرامون را، ابتدا تأویل نموده؛ سپس به کمک زبان به تبیین و تحلیل آنها بپردازد و در نهایت، ...
بیشتر
بحث ادبیات و نظریه به اندازۀ وجود موضوعات در عالم قدمت دارد. این بحث بر چگونگی تفکر پیرامون موضوعات و برای دست یابی به حقیقت ظهور یافته در وجود آنها دلالت دارد. ذهن جستجوگر انسان همواره در صدد آن است که درک شناختی خود از حقیقت موضوعات موجود در جهان پیرامون را، ابتدا تأویل نموده؛ سپس به کمک زبان به تبیین و تحلیل آنها بپردازد و در نهایت، تبیین خود را به صورت گفتمانی نظری به دیگران ارائه نماید. ادبیات، حاصل گفتمان نظری بین ذهن انسان و جهان موضوعات در برابر حقیقت لوگوس است که شکل گیری آن از طریق رابطۀ تعاملی اجزای یک شبکۀ ساختارمند انجام می پذیرد و به نحو مؤثری با تخیل و زیبایی پیوند دارد.این مقاله می کوشد تا ضمن تبیین مباحث نظری مرتبط با مفاهیم ادبیات، نظریه و نقد ادبی، به ترسیم شبکۀ ارتباطی گفتمان ادبیات با حقیقت پرداخته؛ سپس ضمن تحلیل عناصر ساختارمند این شبکۀ جمعی، به رابطۀ آن با زیبایی بپردازد.واژگان کلیدی: ادبیات، نظریه، نقد ادبی، گفتمان مداری، حقیقت و زیبایی.
بلاغت فارسی
علی محمد موذنی؛ صالح دوروند
چکیده
چکیدهمذهب کلامی عنوان یکی از صنایع ادبی است که از دیرباز در علم بدیع وجود داشته است. مذهب کلامی یعنی روش و شیوة متکلمین (عالمان اهل کلام و اصول). با اینکه مذهب کلامی از قرن سوم به‌واسطة آثار جاحظ و ابن معتز در زبان عربی مطرح شده، این عنوان را در نخستین کتاب‌هایی که فارسی‌زبانان و ایرانیان در باب علم بدیع نگاشته‌اند نمی‌توان یافت ...
بیشتر
چکیدهمذهب کلامی عنوان یکی از صنایع ادبی است که از دیرباز در علم بدیع وجود داشته است. مذهب کلامی یعنی روش و شیوة متکلمین (عالمان اهل کلام و اصول). با اینکه مذهب کلامی از قرن سوم به‌واسطة آثار جاحظ و ابن معتز در زبان عربی مطرح شده، این عنوان را در نخستین کتاب‌هایی که فارسی‌زبانان و ایرانیان در باب علم بدیع نگاشته‌اند نمی‌توان یافت و در نیمة دوم قرن هشتم هجری بسیار کوتاه به آن اشاره شده است و سپس از نیمة دوم قرن نهم هجری این عنوان به‌صورت کامل و روشن به این‌گونه کتب راه می‌یابد. در میان معاصران نیز چندتن در آثار خود سخنی از مذهب کلامی به میان نیاورده‌اند؛ این علمای بلاغت عمدتاً در اواخر قرن ۱۳ و اوایل قرن ۱۴ کتابشان در علم بدیع نگاشته شده است. از قرن یازدهم به این‌سو که بحث در بارة این صنعت در میان بدیع‌نویسان بیشتر رواج می‌یابد، تقسیم‌بندی‌های جزئی‌نگرانة دیگری نیز از سوی برخی بر آن افزوده می‌شود که در این پژوهش به آنها پرداخته خواهد شد. برخی از بدیع‌نویسان نیز به بیراهه رفته‌اند و بحث از مذهب کلامی را با صنعتی دیگر چون حسن تعلیل خلط کرده‌اند. از این میان برخی در تعریف آن دچار اشتباه شده‌اند و برخی دیگر در ارائة مثال‌ها راه خطا پیموده‌اند. این مقاله می‌کوشد پاسخ‌هایی برای برخی ابهامات در این رابطه بیابد و به بعضی از اختلافات و اشتباهات نویسندگان در باب مذهب کلامی در کتاب‌های بدیع فارسی بپردازد.
بلاغت فارسی
مسروره مختاری؛ نوشاد رضایی
چکیده
اسطوره در اساس با مشاهدة پدیدارهای باشکوه طبیعی آغاز می‌شود. اقوام کهن مشاهده‌های خود را از طبیعت با شیوه‌ای انسان‌گونه و به زبانی استعاری تشریح می‌کردند. برخی از اسطوره‌شناسان با رویکرد زبان‌شناسانه تا این حد پیش رفته‌اند که با تطور زبانی و ریشه‌شناسی از طریق اعادة معنای اصلی نام خدایان، اشیا و داستان‌های منقول به معنای حقیقی ...
بیشتر
اسطوره در اساس با مشاهدة پدیدارهای باشکوه طبیعی آغاز می‌شود. اقوام کهن مشاهده‌های خود را از طبیعت با شیوه‌ای انسان‌گونه و به زبانی استعاری تشریح می‌کردند. برخی از اسطوره‌شناسان با رویکرد زبان‌شناسانه تا این حد پیش رفته‌اند که با تطور زبانی و ریشه‌شناسی از طریق اعادة معنای اصلی نام خدایان، اشیا و داستان‌های منقول به معنای حقیقی راه یابند؛ اما رویکرد زبان‌شناختی در اساطیر منوط به بررسی ریشه‌شناختی واژگانی نیست، بلکه روش بررسی نمادهای زبانی است که در لایه‌ای از کلان‌بافت‌های افسانه و قصه روایت می‌شود؛ بنابراین با یافتن زبان نمادین، بازنمایی اساطیر به‌سوی انسجام پیش می‌رود نه زبان‌پرشی. در پژوهش حاضر متن شاهنامه به‌دلیل بستر اصیل و غیر ترجمه‌ای آن و گیل‌گمش به‌دلیل متن کهن اسطوره‌ای نیز ترجمة ادبی آن انتخاب شده‌است. از آنجا که رویکرد پژوهش زبان‌شناختی است، برای در نظر گرفتن خطای زبانی، چند بند از متن ایتالیایی نیز با متن فارسی تطبیق داده شده‌است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و به‌صورت کتابخانهای انجام گرفته‌است. پس از بررسی در پیکرة زبانی پژوهش چنین حاصل شد که نمادها و سمبل‌های زبانی هرچند در لایه‌های بیرونی و سطحی زبان، خودکار و مربوط به زبان نوشتار متن است، اما در لایه‌های درون‌بافتی متن باتوجه به ارجاع عصرهای زندگی بشری، بازنمایندة روابط زبان و اسطوره و تأثیرپذیری اسطوره از زبان مستتر است.
بلاغت فارسی
نفیسه آقاخانی؛ امیرحسین مدنی
چکیده
انوری ابیوردی را به‌دلیل طرز تازه و شیوۀ خاصی که در شاعری گزیده است، از شاعران سبک‌ساز و یکی از سه پیامبر شعر فارسی لقب داده‌اند. شهرت وی بیشتر مرهون قصاید فاخر اوست؛ اگرچه در طرز غزلسرایی نیز وی را پیشرو سعدی در غزل دانسته‌اند. وی در قصیده و غزل، دو زبان متفاوتِ رسمی و درباری و زبان ساده و محاوره‌ای را برگزیده است. زبان رسمی انوری ...
بیشتر
انوری ابیوردی را به‌دلیل طرز تازه و شیوۀ خاصی که در شاعری گزیده است، از شاعران سبک‌ساز و یکی از سه پیامبر شعر فارسی لقب داده‌اند. شهرت وی بیشتر مرهون قصاید فاخر اوست؛ اگرچه در طرز غزلسرایی نیز وی را پیشرو سعدی در غزل دانسته‌اند. وی در قصیده و غزل، دو زبان متفاوتِ رسمی و درباری و زبان ساده و محاوره‌ای را برگزیده است. زبان رسمی انوری در قصاید، همان بیان و طرز تازه است که از حوزة واژگان و ترکیبات شروع می‌شود و تا حوزة صور خیال و خلق تشبیهات، استعارات، کنایات و بلاغت تصویر و رتوریکِ مدح ادامه می‌یابد. نویسندگان در این مقاله کوشیدهاند تا با شیوة تحلیلی-توصیفی، بلاغت ساختارهای نحوی قصاید انوری را در سه سطحِ لفظی، دستوری و معنایی، بررسی کنند و سپس به دستهبندی و تشریح عناصر زبان شخصی وی بپردازند. نتایج حاصل از پژوهش، نشان میدهد که انوری در قصاید، در سطوح مختلف مذکور زبانی، اعم از گزینش واژگان و موسیقی کلام تا ساختارهای نحوی، دستوری، جملهبندی، ترکیبسازی و بهکارگیری عناصر بدیعی و بیانی، خلاقیّت داشته و گویا عنوان یکی از سه پیامبر شعر فارسی، مرهون زبان بلیغ و تنوّع در شیوه‌های بیانی و اسالیب تعبیر در هریک از ساحتهای زبان است.
