نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• شایسته سادات حسینی رباط ¹
• عنایت اللّه شریف پور ²
• غلامعباس ذاکری ³

¹ دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد سیرجان،دانشگاه آزاد اسلامی،سیرجان،ایران

² دانشیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان.

³ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه ازاد اسلامی، سیرجان، ایران

چکیده

فرمالیست‌ها زبان را دارای دو کارکرد خودکار و برجسته‌سازی می‌دانند. برجسته‌سازی بر دو نوع قاعده‌افزایی و قاعده‌‌کاهی است. قاعده‌کاهی نیز انواعی دارد که شعر‌آفرین‌ترین آنها قاعده‌کاهی معنایی است. قاعده‌کاهی معنایی برحسب انتخاب با صنایع تشبیه و استعاره و برحسب ترکیب با پارادوکس و ایهام منطبق است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی تطبیقی قاعده‌کاهی معنایی از منظر فرمالیسم در غزل‌های سعدی و حسین منزوی پرداخته‌ایم. اهمیت پژوهش از این جهت است که برای اولین بار تفاوتها و شباهتهای قاعده‌کاهی معنایی را از منظر فرمالیسم در غزل سعدی و منزوی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این بررسی دریافتیم که از انواع تشبیه، تشبیه بلیغ در غزل هر دو شاعربالاترین بسامد را دارد و همچنین بالاترین نقش را در فرم اثر و روابط درون متنی ایفا می‌کند. در شعر سعدی تشبیه مجمل رتبه دوم و تشبیه مفصل در مرتبه سوم قرار می‌گیرد در حالی که در غزل منزوی تشبیه مفصل بیشتر از مجمل به کار رفته است. از انواع استعاره، انسان پنداری بیشترین بسامد را در غزل هر دو شاعر دارد و این نوع استعاره از منظر فرمالیستی نیز نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند. درباره گونه‌های پارادوکسِ مورد بررسی، در غزل هر دو شاعر پارادوکس معنایی در سطحِ بیت، بیشترین بسامد و تأثیر فرمی را دارد. در مدل‌های هنرسازۀ ایهام مورد تحقیق، ایهام واژگانی در غزل هر دو شاعر از بیشترین بسامد اثر گذاری بر فرم و ساختار برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

• فرمالیسم
• برجسته‌سازی
• قاعده‌کاهی
• سعدی
• حسین منزوی

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

comparative study of the semantic straw rule from the perspective of formalism in Saadi and Hossein Monzavi ghazals

نویسندگان [English]

• shayeste sadat hoseini robat ¹
• enayatollah sharifpour ²
• Gholam Abbas Zakari ³

¹ PhD student, Department of Persian Language and Literature, Sirjan Branch, Islamic Azad University, Sirjan, Iran

² Associate Professor of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman.

³ Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Sirjan Branch, Islamic Azad University, Sirjan, Iran

چکیده [English]

Formalists consider language to have two functions: automatic and highlighting. Highlighting is based on two types of rule addition and rule reduction. Rule reduction also has types, the most poetic of which is semantic rule reduction. Semantic rule reduction is consistent with the arts of simile and metaphor in terms of selection and with paradox and allusion in terms of combination. In this study, using a descriptive-analytical method, we have conducted a comparative study of semantic rule reduction from the perspective of formalism in the ghazals of Saadi and Hossein Monzavi. The importance of the study is that it examines for the first time the differences and similarities of semantic rule reduction from the perspective of formalism in the ghazals of Saadi and Monzavi. In this study, we found that among the types of simile. In Saadi's poetry, the simple simile ranks second and the detailed simile ranks third, while in the isolated ghazal, detailed simile is used more than the simple. Among the types of metaphor, anthropomorphism has the highest frequency in the ghazals of both poets, and this type of metaphor also plays a prominent role from a formalistic perspective. Regarding the types of paradox under study, in the ghazals of both poets, semantic paradox at the verse level has the highest frequency and formal impact. In the artistic models of allusions under study, lexical allusions in the ghazals of both poets have the highest frequency of impact on form and structure.

کلیدواژه‌ها [English]

• formalism
• highlighting
• straw rule
• Saadi
• Hossein Manzavi