نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• عزت الله سپه وند

زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور لرستان-خرم آباد

چکیده

بلاغت، رسایی وگیرایی کلام برای تأثیر بر مخاطب و اقناع اوست. سهمی از این رسایی و فرایند تأثیر ذهنی و روانی از آنِ وزن شعر است. چنانکه همواره یکی از دغدغه‌های برخی بلاغیون قدیم و جدید در غرب و ایران توضیح اموری همچون لزوم تناسب اوزان با محتوای آثار ادبی بوده است. برای نخستین بار اما ریچاردز،‌ از منظر روانشناسی، با تمرکز در مسألة فرایند تأثیر وزن شعر، به وجود قرابتهایی میان حالت تسلیم و اقناع مخاطب یک شعر موزون با حالت تسلیم یک انسان هیپنوز‌شده، پی برده و به تحلیل و تبیین این فرایند با اتخاذ دیدگاهی بینارشته‌ای پرداخته است. نقطة مقابل این نظریه را در تعمّدِ ناصرخسرو برای کاربرد اوزان سنیگن می‌توان دید. مقالة حاضر با نگاهی تحلیلی‌ـ‌ تطبیقی و البته انتقادی به نظریة «هیپنوتیزمِ وزن» ریچاردز، با تمرکز بیشتر در تحلیل برخی اوزان شعری ناصرخسرو، در پی تبیین موارد نقض این نظریه بر اساس کاربرد بحور نامطبوع یا اوزان ثقیل خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• "بلاغت"
• "ریچاردز"
• "وزن"
• "هیپنوتیزم"
• "ناصرخسرو"

عنوان مقاله [English]

Rhetorical function of Naser Khosrow's Prosthetic Anti-ecstasy (Violation of the psychological theory of Richards meter hypnosis)

نویسنده [English]

• ezzatollah sepahvand

persian language& literature .lorestan p.n.u

چکیده [English]

Rhetoric is the reach and appeal of Speech to influence and persuade the audience. Part of this reach and process of mental and psychological impact is the meter of the poem. As always, one of the concerns of some old and new rhetoricians in the West and Iran has been to explain things such as the need to match the meters with the content of literary works. For the first time, however, Richards from a psychological point of view, focusing on the process of influencing the meter of a poem, realizes the similarities between the submission state and the audience's persuasion of a poem in tune with the surrender state of a hypnotized human being. Has taken an interdisciplinary perspective. The opposite point of this theory can be seen in Nasser Khosrow's intentional use of Heavy meters. The present article, with a comparative-analytical and, of course, critical look at Richards' theory of "weight hypnosis", with more focus on the analysis of some of Naser Khosrow's poetic meters, will try to explain the violations of this theory based on the use of unpleasant or heavy meters.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Rhetoric"
• "Richards"
• "meter"
• "Hypnosis"
• " Naser Khosrow"