نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمد رضا احمدخانی ¹
• حوریه شقاقی ²

¹ عضو علمی

² عضو علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

بر اساس دیدگاه شناختی تصورات ذهنی مبنای شکل دهنده‌ی تصورات استعاری هستند و تفکرات، تجارب و فرهنگ هر ملت خاص همان ملت است و در زبان آنها بازتاب می‌یابد. هدغف مقاله حاضر بررسی تطبیقی استعاره‌های مفهومی در زبانهای فارسی و ترکی آذری است و بر آن است تا به این سوال پاسخ دهد که چه عواملی بر شکل گیری استعاره‌ها دراشعار یک شاعر دوزبانه مانند شهریار دخیل هستند و آیا این استعاره ها می توانند جهان بینی شاعر را منعکس کند. چارچوب نظری این پژوهش طبقه‌بندی لیکاف و جانسون (1980و1993) از استعاره‌های مفهومی و نیز زولتان کووچش (2005و2010 ) در تقسیم بندی استعاره ها به جهانی و متغییر وابسته به بافت و فرهنگ است. استعاره ها در 5 گروه طبیعت، عشق و هجران، مذهبی و اعتقادی، سیاسی و اجتماعی و نژادی قرار گرفتند. نتایج آماری نشان داد که در قلمرو این دو زبان حوزه‌های استعاری «طبیعت»، «مذهبی و اعتقادی» جهانی هستند ولی حوزه‌های استعاری «عشق و هجران»، «سیاسی و اجتماعی» و «نژادی» وابسته به زبان هستند، و این ادعا که تصورات استعاری نه تنها مقوله‌هایی زبانی هستند، بلکه اساس تفکر و رفتار آدمی را نیز شکل می‌دهند، تایید شد. در نتیجه بخشی از استعاره‌ها در تطابق با مبانی همگانی شکل می‌گیرند و بخش دیگری از آن‌ها تحت تأثیر مبانی فرهنگی، اجتماعی به وجود می‌آیند. یعنی ماهیت الگو برداری‌های استعاری و حتی ترجیح کاربرد یک استعاره مفهومی بر دیگری تحت تأثیر باورهای فرهنگی افراد در کنار مبانی جهانی استعاره‌ها می‌باشد و تأثیر پذیری ساخت استعاری از فرهنگ و محیط تأیید می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• استعاره
• شناختی
• شهریار
• ترکی آذری
• فارسی

عنوان مقاله [English]

A comparative study of conceptual metaphors in analysis of Shahriyar in his Turkish and Persian Poems

چکیده [English]

it is believed that thoughts, experience and the culture of each nation is specific for the same nation and is reflected in their language. The article attempts to show whether the metaphors of poems in poetry of Bilingual poet (like the Shahriar ) is language – dependent or not?The theoretical basis of this research is conceptual metaphor of Lakoff and Johnson (1980). . The results and findings of this analysis confirmed the hypothesis and found that the frequency of occurrence of ontological metaphors in Turkish (97/3%) and Persian (99/35%) is higher than other metaphors, and metaphors of poem in poetry of Bilingual poet (like the Shahriar) is language – dependent. Statistical analysis also showed that the metaphorical fields, "Nature", "religion or belief" are universal, but the metaphorical fields, "love and saying," "socio-political" and "race" are not universal, and the claim that metaphorical concept not only are linguistic categories, but also form the basis of human thinking and behavior is confirmed. As a result, some of the metaphors are formed accordance with general principles and the other part of it is affected by cultural biases, and social. The nature of imitation or even metaphoric use of a conceptual metaphor preferred over others, influenced by cultural beliefs in the principles of universal metaphors. And metaphoric influence of culture and environment is confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

• metaphor
• cognitive
• the Shahriar
• ََAzeri Turkish
• Persian