نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• عزت الله سپه وند

زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور لرستان-خرم آباد

چکیده

بلاغت را رسایی وگیرایی کلام برای تأثیر بر مخاطب و اقناع وی دانسته اند. تشریح چگونگی این تأثیر و تعیین میزان نقش هر یک از عناصر شعر، در اثنای این فرایند می‌تواند بخشهایی از لایه های علم بلاغت کهن و علوم بلاغی جدید را فعال تر کند.
مسألة تناسب وزن با موضوع و محتوای اثر ادبی و نقش آن در میزان تأثیر بر مخاطب از دغدغه‌های برخی بلاغیون قدیم و جدید در غرب و ایران بوده، اما، وجود قرابتهایی میان حالت تسلیم و اقناع مخاطب یک شعر موزون با حالت تسلیم یک انسان هیپنوز‌شده، ریچاردز را به تحلیل و تبیین این فرایند با اتخاذ دیدگاهی بینارشته‌ای کشانده است. این در حالی‌ست که گاهی وزن شعر انسان را نه به خلسه که به شور و شعفی رقص آور و سماع گونه می کشاند چنانکه در برخی غزلیات شمس و احوال مولوی.
مقالة حاضر با تأکید بیشتر بر نگاهی تحلیلی‌ـ‌تطبیقی به نظریة «هیپنوتیزمِ وزن» ریچاردز، در پی تبیین این موضوع و کشف برخی همانندیها در نظریات اندیشمندان ایرانی خواهد بود. مهمترین دستاورد این پژوهش، به‌روزرسانی برخی از نظریه‌های کهن و اذعان به ضریب تأثیر بلاغی وزن و کارکردهای آن در ساختار شعر فارسی‌ست.

کلیدواژه‌ها

• "بلاغت"
• "وزن"
• "هیپنوتیزم"
• "لایه ی صوتی"
• "ریچاردز"

عنوان مقاله [English]

Rhetorical functions of poetry meter (From hypnosis to sema)

نویسنده [English]

• ezzatollah sepahvand

persian language& literature .lorestan p.n.u

چکیده [English]

Rhetoric is the expression of the word for the influence on the audience and his persuasion. Describing how this effect works and determining the role of each element of poetry during this process can make parts of the layers of ancient rhetoric and new rhetorical sciences more active.
The issue of the proportion of meter to the subject and content of literary work and its role in influencing the audience are the concerns of some old and new rhetoric in the West and Iran, but the existence of correlations between the submission and persuasion of the audience is a balanced poem with the submission of a hypnosis man, Richards has analyzed and explained this process by adopting an interdisciplinary approach. This is in spite of the fact that sometimes the meter of human poetry is not to the tune of a dance and dance, as in some of the poems of Shams and Rumi.
The present article, with more emphasis on the adaptive look at Richards' theory of "hypnosis", seeks to explain this and discover some similarities in the ideas of Iranian thinkers. The most important achievement of this research is the updating of some of the old theories and acknowledgment of the coefficient of the rhetorical effect of meter and its functions in the structure of Persian poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

• "rhetoric"
• "meter"
• "hypnosis"
• "Phonetic layer"
• "Richards"