نوع مقاله : علمی پژوهشی

چکیده

مبالغه از همان زمان آغاز سرایش شعر مورد توجه شعرا بوده است و بر همین اساس به زودی مورد توجه شعر شناسان و ادیبان نیز قرار گرفت؛ اما این ابن قتیبه بود که برای اولین بار دقیقا همین اصطلاح را به کار برده است. این فن در میان بلاغیان با نام­های افراط، اغراق، مبالغه و غلو شناخته شده است؛ اما آنها در رد و یا قبول آن اختلاف نظر دارند. برخی آن را جزو زیبایی­های کلام می­شمارند و برخی دیگر آن را دلیل بر ناتوانی شاعر می­دانند. مقاله حاضر به تبیین پیشینه پیدایش این فن در سنت بلاغی و ارتباط آن با دیگر شگردهای بلاغی می­پردازد. یافته­های این پژوهش بیانگر آن است که هر چند که اصطلاحات به کار رفته در مورد این فن در نزد بلاغیان متفاوت بوده است؛ ولی همه­ی آنها تقریبا یک مفهوم را از آن برداشت می­کردند. همچنین مشخص شد که کاربرد مبالغه در کنار فنون دیگری چون تشبیه، استعاره، کنایه، اطناب، حسن تعلیل، و قصر بر لطف معنی و دلنشینی بیشتر کلام می­افزاید. بنابراین فنون بدیعی از جمله مبالغه ضرورتا برای تزیین کلام نیستند بلکه نقش برجسته در دلالت معنایی دارند.

کلیدواژه‌ها

• بلاغت
• بدیع
• مبالغه
• اغراق
• غلو

عنوان مقاله [English]

Exaggeration style in Islamic Rhetoric Tradition and its Aspect

چکیده [English]

Exaggeration received more attention of poets from the time of poem reciting and for this reason many poets and litterateur considered it. But Ibn _ Ghutaibeh was the first person who has used this style. This method has another names which are exaggeration, hyperbole and magnification. But some poets accept it and some of them reject it. Some of them say that this style causes discourse beautification and some poets says that exaggeration is the reason of poet,s inability. This article investigates the history of this style and its relations with another rhetoric methods and the findings of this article explains that although it has another expressions among poets but all of them consider it with the same concept. Also it became clear that this style increases the beauty of works with another styles such as similarity, metaphor, irony, prolixity and shortness. These styles not only cause the beautification but also they have important roles in the meaning denotation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: rhetoric tradition
• Exaggeration
• exquisite
• hyperbole
• magnification