نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• مهدی قاسمزاده ¹
• حسن حیدری ²

¹ دبیر آموزش و پرورش / دانشجو

² عضو هیأت علمی دانشگاه اراک

چکیده

این مقاله به منظور شناخت شیوه‌های ایجاز قصر در داستان رستم و اسفندیار شاهنامه نوشته شده‌است. اغلب کتب معانی، در بحث ایجاز قصر، با تکیه بر منابع عربی، فقط به یک تعریف کلّی و ارائه‌ی شواهدی در مورد آن بسنده کرده‌اند که اغلب شواهد در کتب مختلف تکرار می‌شود. امّا جز در مواردی معدود، از شیوه‌‌ها و اغراض آن غفلت شده و یا گویا اصلاً در مورد آن تحقیق و تفحّصی صورت نگرفته‌است. نویسندگان این مقاله ضمن پژوهش در موضوع مؤلّفه‌های علم معانی در داستان رستم و اسفندیار به یافته‌هایی در مبحث شیوه‌ها و اغراض ایجاز قصر در این داستان و شاید تمام شاهنامه دست یافته‌اند که می‌تواند الگوی شیوه‌ها و اغراض این نوع از ایجاز در زبان فارسی، به طور عام و سایر متون ادب فارسی به طور خاص باشد. علاوه بر شیوه‌هایی چون استفاده از ضرب‌المثل‌ها، کنایات، کلمات قصار، کلمات مرکّب و مشتق، جمله‌های استفهامی، عبارات عطفی و بعضی استعارات و تشبیهات که در برخی کتب بلاغی فارسی برای ایجاز قصر گفته‌شده، شیوه‌های چون استفاده از عبارات وصفی، صفات، ضمایر اشاره، اطلاق اسم، کلّی‌گویی، استفاده از ادات و حروفی مانند «چون»، «و» و... از شیوه‌هایی است که در این پژوهش یافته و در این مقاله پیشنهاد شده‌است.

کلیدواژه‌ها

• شاهنامه
• رستم و اسفندیار
• علم معانی
• ایجاز قصر

عنوان مقاله [English]

the study of styles of abridge brevity (brachiology) in Rostam & Esfandiar

چکیده [English]

This article is written to aims to identify ways of brevity in Shahnameh Rostam and Esfandiar. Most books of Rhetoric, in the discussion of brevity, relying on basis of references Arabic, only one overall definition and presentation of evidence about it have sufficient evidence is often repeated in books. But with very few exceptions, the methods and motives neglected or Maybe it isn't investigated. This article authors have found styles of brevity in Rostam & Esfandiar that can be the pattern of this kind of brevity in particular and other Persian literature in particular. In addition to the methods such as use of proverbs, allusions, aphorisms, compound words and derivatives, interrogative sentences, phrases, metaphors and similes turning that have been mentioned in some Persian rhetorical books for brevity, it is found and proposed some ways like using descriptive phrases, adjectives, pronouns referring , given name, generalize, using particles and letters such as "the," "and" and ... in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

• Shahnama
• Rostam & Esfandiar
• rhetoric
• brachiology (abridge brevity)