نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• نعمت اله به رقم ¹
• صادق ارشی ²

¹ استادیار داتشگاه فرهنگیان

² مدرس موظف دانشگاه فرهنگیان همدان

چکیده

جناس یکی از آرایه‌های ظاهری بدیع است که هماهنگی الفاظ (و گاه معانی) را در واژگان در نمای بیرونی، در معرض دید خواننده قرار می‌دهد؛ اما هنوز که هنوز است بلاغت‌پژوهان، به دور از در نظر گرفتن ساختار زبانیِ غنی و پربارِ جناس، در کشاکش تقسیم‌بندی آرایه‌ای آن به توافق و تجمیع نرسیده‌اند. بر اساس اتفاق نظر غالب در تقسیم‌بندی‌ها، جناس باید بی‌پیرایه و طبیعی جلوه کند؛ اما اگر جناس بافت و ریخت جمله را به هم بریزد، معنا دچار اختلال می‌گردد. آن‌چه نیک هویداست آن است که صنایعی چون جناس بدون در نظر گرفتن ملاحظات ژرف‌ساختی نمی‌تواند بر رونق سخن بیافزاید. این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی- توصیفی مبتنی بر اسناد کتابخانه‌ای در صدد آن است که پریشان‌گویی‌های تقسیم‌بندی را ریشه‌یابی کرده علل آن‌ها را دسته‌بندی و وارسی کند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد تار و پود بلاغت فارسی و عربی چنان درهم تنیده شده است که علم بدیع، در آرایه‌هایی چون جناس، به دلیل تنوّع سلیقه در نام‌گذاری و کاربرد آن، درک درستی از تعاریف و دسته‌بندی های آن ندارد. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که به طور تقریبی اکثر انواع جناس، کم و بیش به همان نامِ ترجمه‌شده در زبان فارسی، به کار رفته است؛ اما تنوّع سلیقه در دسته بندی و نام‌گذاری جناس فارسی و عربی مخاطب را نه تنها آگاه، که سردرگم‌تر می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• بدیع
• بلاغت
• طبقه‌بندی جناس
• عربی
• فارسی

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Varieties of Puns in Persian and Arabic Badi

نویسندگان [English]

• allahnemat behragham ¹
• Sadegh Arshi ²

¹ Assistant Professor at Farhangian University

² Lecturer at Hamadan University of Education

چکیده [English]

A pun is one of the appearance poetry industry that exposes the harmony of words (and sometimes meanings) in the vocabulary in the external view to the reader. But still, rhetoricians, far from considering the rich and fruitful linguistic structure of puns, have not reached an agreement and consolidation in the struggle of its poetry industry division. According to the prevailing consensus in the classifications, the pun should appear natural and innocuous; But if the pun disturbs the structure and form of the sentence, the meaning will be disturbed. What is clear is that industries such as puns cannot add to the prosperity without taking into account deep-rooted considerations. This research, relying on the analytical-descriptive method based on library documents, aims to find the roots of division problems and categorize and verify their causes. The findings of the present research show that the fabric of Persian and Arabic rhetoric is so intertwined that the science of innovation, in poetry industry such as puns, does not have a correct understanding of its definitions and categories due to the diversity of taste in its naming and usage. The results of the current research show that most of the puns are used more or less with the same name translated in Persian; But the diversity of taste in the classification and naming of Persian and Arabic puns makes the audience not only aware, but also more confused.

کلیدواژه‌ها [English]

• Badi'؛ science
• rhetoric
• classification of puns
• Arabic
• Persian