نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمّدحسین موحّد ¹
• امیر مقدم متقی ²
• صفا کاظمیان مقدم ³

¹ دبیر آموزش و پرورش ادبیات عربی

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی ـ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی ـ دانشگاه فردوسی مشهد ـ مشهد ـ ایران.

³ مدرس مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

از مؤلّفه‌هایی که میان نوشته‌های ادبی تمایز آفریده و تباین پرجلوه‌ای میان آنان رقم زده، میزان بهره‌وری متن از اسلوب‌های هنری درون‌متن می‌باشد. با آن که سعدی بیشتر اشتهار خویش را وامدار چکامه‌های کم‌نظیر پارسی‌اش است، امّا سروده‌های عربی او نیز از گستره غنای ادبی به دور نمی‌باشد. با این حال، اظهارات ضدّ و نقیضی در این رابطه مطرح گردیده است. برخی سروده های عربی وی را همچون سروده‌های پارسی‌اش ارزشمند می‌شمارند و برخی دیگر سعدی را در این عرصه، ناتوان دانسته و اشعار او را بسیار ضعیف‌تر از سروده‌های عربی دیگران می‌دانند. باید در نظر داشت که زبان عربی ظرافت‌های ساختاری و معنایی بسیاری دارد که می‌تواند زیبایی سخن را چندین برابر نماید از آن جمله می توان به اسلوب بلاغی تقدیم و تأخیر اشاره نمود.
این پژوهش بر اساس روش پژوهش توصیفی - تحلیلی به این می‌پردازد که سعدی در عربی‌سرایی با محوریت کاربست اسلوب تقدیم و تأخیر تا چه میزان کامیاب بوده و اشعار او تا چه اندازه دارای ارزش‌های هنری و کلامی می‌باشد؟ نتایج حاکی از آن است که استاد سخن ۱۷۷ مرتبه از اسلوب تقدیم و تأخیر سود جسته که بدون در نظر گرفتن موارد وجوبی‌اش، ۱۳۴ مرتبه از جابه‌جایی‌های هدفمند جوازی استفاده نموده است. وی با کاربست این اسلوب به خوبی توانسته است بر اغراضی چون تخصیص، تحسّر، مراعات فواصل، تعجّب، شکایت، اشعار بر علیّت، تلذّذ، استعانت، تصغیر ، ترحّم، توبیخ، صحّت مقابله، تهکّم، تعظیم، شکایت و... دست یابد و در نهایت سروده های عربی خود را به مرتبه قابل تحسینی برساند.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: بلاغت
• نحو
• شعر عربی
• تخصیص
• تصغیر

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Aesthetics of the style of dedication and delay in Saadi's Arabic poems based on syntactic semantics

نویسندگان [English]

• Mohammad Hossein Movahed ¹
• Amir Moqaddam Mottaqi ²
• Safa Kazemian Moqaddam ³

¹ Secretary of Arabic Literature Education

² Amir Moqaddam Mottaqi , Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Dr.Ali Shariati Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad , Mashhad , Iran

³ Lecturer of the International Center for Teaching Farsi to Non-Persian Speakers of Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

One of the factors that differentiate between literary writings and make a powerful comparison between them is the productivity of the text from the artistic styles within the text. Although Saadi owes most of his fame to his unique Persian poetry, his Arabic poems are not far from the range of literary richness. However, contradictory statements have been made in this regard.. Some consider his Arabic poems as valuable as his Persian poems, while others consider Saadi to be weak in this field and consider his poems to be much weaker than the Arabic poems of others. It should be kept in mind that the Arabic language has many structural and semantic subtleties that can multiply the beauty of the speech, among which the rhetorical style of presentation and delay can be mentioned.Based on the descriptive-analytical research method, this research deals with the extent to which Saadi was successful in Arabic poetry focusing on the use of presentation and delay style and to what extent his poems have artistic and verbal values. The results indicate that Professor Sokhon used the method of offering and delaying profit 177 times, without considering the mandatory cases, he used permissible purposeful transfers 134 times.By using this style, he has been able to achieve goals such as allocation, regret, respect for intervals, surprise, complaint, poems about causation, pleasure, help, understatement, pity, reprimand, correctness of confrontation, bowing, bowing, complaint, etc. find and finally bring his Arabic poems to an admirable level.

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Rhetoric
• Syntax
• Arabic poetry
• Allocation
• Subtraction