نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• بهناز علی پور گسکری

استادیار زبان و ادبیات فارسی پیام نور استان تهران/ایران

چکیده

گفتمان طبیعتی اجتماعی دارد، و این مهم در نوشته های ژورنالیستی واجد ماهیتی متمایزتر است. مقاله حاضر به بررسی و تحلیل ساختارها و مؤلفه های گفتمان مدار و وجوه زبانی و بلاغی در نوشته های صدیقه دولت آبادی مندرج در نشریه زبان زنان (1298) پرداخته است تا نشان دهد جهان‌بینی، نیت‌های اجتماعی، رابطه متن و گفتمان قدرت از طریق زبان، گاه مستقیم و گاه تلویحی صورت می پذیرد. روزنامه نگاری در ایران دوران مشروطه با بهره گیری از امکانات متعدد زبان توفیق یافت تا مسیر آگاهی و تجدد را در جامعۀ ایرانِ استبدادزده فراهم سازد. طیف وسیعی از نوشته های دولت آبادی، به موضوعات مربوط به زنان با محوریت برپایی دبستان برای دختران، مطالبه حقوق اجتماعی زنان، و انتقادات سیاسی تعلق دارد. مقالات او در این نشریه به دلیل اهمیت تاریخی آن در طرح این مطالب در دوره مشروطه و پس از آن قابل بررسی است دولت آبادی با گفتمانی ستیزنده و انتقادی و فراخوانی زنان به کنش اجتماعی، گفتمان تازه ای را در تاریخ اجتماعی زنان ایجاد کرد و گفتمان حاکم را به تغییرات اجتماعی ملزم ساخت. این مزیت مرهون قلمی است که از امکانات اندیشگی و ادبی(بلاغی) به فراخور مطالب سود جسته است. گفتمان انقلابی دولت آبادی در سال های آخر انتشار نشریه در گردشی گفتمانی در مسیر تایید گفتمان قدرت قرار گرفت. این گفتمان در سطح زبانی و بلاغی با جملات کامل و کوتاه، گاهی پرسشی و تاکید بر سره نویسی، با هدف آگاهی بخشی و کسب اعتبار اجتماعی بیان شده است.

کلیدواژه‌ها

• گفتمان کاوی
• بلاغت
• صدیقه دولت آبادی
• زبان زنان

عنوان مقاله [English]

Analysis of discourse and rhetorical levels in the writings of Siddiqa Dolatabadi in the journal Language of Women

نویسنده [English]

• Behnaz Alipour Gaskari

Proffesor assistant of Persian language and literature Payam e noor, Tehran/Iran

چکیده [English]

Discourse has a social nature, and this is important in journalistic writings. The present article examines and analyzes the structures and components of discourse and rhetorical aspects in the writings of Siddiqa Daulatabadi included in the Women's Language magazine (1298) in order to show the worldview, social intentions, the relationship between the text and the discourse of power through language. Sometimes it is done directly and sometimes implicitly. Journalism in Iran during the constitutional era succeeded in providing the path of awareness and modernity in the tyrannical society of Iran by taking advantage of the many possibilities of language. A wide range of Daulatabadi's writings are related to women's issues, focusing on the establishment of elementary schools for girls, the demand for women's social rights, and political criticism. His articles in this publication can be examined due to its historical importance in the presentation of these materials in the constitutional period and after. Daulatabadi created a new discourse in the social history of women with a belligerent and critical discourse and calling women to social action. This advantage is due to a pen that has benefited from the intellectual and literary (rhetorical) possibilities of the material. Dilatation's revolutionary discourse in the last years of the publication of the publication was placed in a discursive rotation in the direction of confirming the discourse of power. This discourse is expressed at the linguistic and rhetorical level with complete and short sentences, sometimes questions and emphasis on rewriting.

کلیدواژه‌ها [English]

• Analytic Discourse
• Rhetoric
• Siddiqa Dolatabadi
• Women's Language