نوع مقاله : علمی پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
چکیده
این مقاله به تحلیل زبان و بیان در اثر “معایب الرجال” نوشته‌ی بی‌بی‌خانم استرآبادی می‌پردازد. “معایب الرجال” به عنوان پاسخی به رساله “تادیب النسوان” شاهزاده قاجار، یکی از آثار منثور برجسته در دوران مشروطه است که با رویکردی زن‌مدارانه، همدلی زنانه و جسارت در بیان، به نقد وضعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زمان خود می‌پردازد. نویسنده با بهره‌گیری از ترکیبی از زبان فاخر ادبی، زبان عامیانه و زبان محاوره، و همچنین با ایجاد هنجارشکنی‌های زبانی از طریق قواعد صرف و نحو عربی و زبانهای بیگانه، طنز کلامی مؤثری را خلق کرده است. این اثر با هدف روشنگری زنان و به چالش کشیدن نگرش‌های مردسالارانه، به مسائلی چون باورهای نادرست دینی، ازدواج نامتعارف، بدزبانی مردان، فقر و تأثیرات اقتصادی بر زنان، مشکلات مردان با رفقای ناهنجار و اعتراض به چندهمسری پرداخته و ارزش تاریخی و اجتماعی قابل توجهی دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر تحلیل زبانی و معنایی، به بررسی شگردهای بلاغی و کاربرد زبان در راستای اهداف اجتماعی و فرهنگی بی‌بی‌خانم در این اثر پرداخته است.
کلیدواژه‌ها
- معایب الرجال
- بی‌بی‌خانم استرآبادی
- تادیب النسوان
- زبان و بیان
- طنز
- هجو
- فمینیسم ایران
- دوره قاجار
- دورۀ مشروطه
- نقد مردان
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Analysis of Language and Expression in Maayeb al-Rijal
نویسنده [English]
- , Zahra NiazAzari,
Associate Professor, Department of Persian language and Literature, ،University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
چکیده [English]
This article analyzes the language and expression in the work “Ma’ayeb al-Rijal” (Defects of Men) by Bibi Khanom Esterabadi. As a response to the treatise “Tadhib al-Nisvan” (Discipline of Women) by a Qajar prince, “Ma’ayeb al-Rijal” is one of the prominent prose works of the Constitutional Era. With a woman-centered approach, female solidarity, and boldness in expression, it critiques the social, cultural, and political conditions of its time. The author, by employing a combination of refined literary language, colloquial language, and conversational language, as well as creating linguistic norm-breaking through Arabic grammar rules and foreign languages, has crafted an effective verbal humor. This work, aiming to enlighten women and challenge patriarchal attitudes, addresses issues such as incorrect religious beliefs, unconventional marriage, men’s foul language, poverty and its economic effects on women, men’s problems with deviant companions, and objections to polygamy, holding considerable historical and social value. The present research, relying on linguistic and semantic analysis, has examined the rhetorical techniques and language use in line with Bibi Khanom’s social and cultural objectives in this work.
کلیدواژه‌ها [English]
- Ma’ayeb al-Rijal
- Bibi Khanom Esterabadi
- Tadhib al-Nisvan
- Language and Expression
- Satire
- Lampoon
- Iranian Feminism
- Qajar Era
- Constitutional Era
- Critique of Men
)