نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• مریم بهفر ¹
• مه دخت پورخالقی چترودی ²
• احمد ضابطی جهرمی ³

¹ دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

³ استاد گروه تلویزیون، دانشکدۀ تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش شناخت شیوه‌های مختلف کاربرد شگرد «تقدیم و تأخیر» و تحلیل کارکردهای متنوّع آن در سینمای ایران است. بنابراین با روی‌کردی نئوفرمالیستی و با استفاده از مباحث بلاغت، تقدیم و تأخیر در تدوین فیلم را نوعی از پردازش نماها در نظر گرفتیم که در آن برای ایجاد تأثیر یا انتقال اغراض بلاغی مختلف، نماها در جایگاهی دیر/زودتر از موعد خود نمایش داده می‌شوند. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و اطّلاعات به شیوۀ کتاب‌خانه‌ای گردآوری شده‌اند. برای انجام پژوهش 11 فیلم از سینمای ایران به صورت هدفمند برگزیده شده تا ضمن پوشش سبک‌ها و دوره‌های زمانی مختلف سینمای ایران، انواع متفاوتی از تقدیم و تأخیر در آن‌ها موجود باشد. نتایج پژوهش نشان داد شگرد تقدیم در سینما به صورت‌هایی چون: پیش افتادن نمایی از جایگاه خود، تقدیم صدا بر تصویر و قرار دادن نمای نتیجه قبل از عمل به کار می‌رود. شگرد تأخیر نیز در سینما از طریق: ایجاد فاصله میان دو نما، تأخیر در انواع نماهای معرّف، واکنشی و نقطۀ دید و همچنین تأخیر در نمایش شخصیّت‌های اصلی و فرعی به کار می‌رود. تقدیم و تأخیر از رهگذر برجسته‌سازی فرم و شکست قوانین رایج تدوین فیلم، مستقّل از درون‌مایه به انتقال لذّت حسّی و جلب بازاندیشی مخاطب می-انجامد. خلق طنز، قطع انرژی میان دو نما، خلق حس بی‌فضایی، محدود و متوقّف کردن روایت، مداخله در قضاوت مخاطب، بازتاب درونیّات شخصیّت‌ها و تقویّت عواطف مخاطبان برخی از کارکردهای بلاغی شگرد تقدیم و تأخیر است که در تحلیل فیلم‌های سینمای ایران به آن دست یافته‌ایم.

کلیدواژه‌ها

• تقدیم
• تأخیر
• سینما
• نئوفرمالیسم
• تدوین

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

The Function of “Preposing and Postposing” in the Editing of Selected Iranian Films

نویسندگان [English]

• Maryam Behfar ¹
• Mahdokht Pourkhaleghi Chatrodi ²
• Ahmad Zabeti Jahromi ³

¹ Ph.D Student in Persian Language and Literature Ferdowsi University of Mashhad,

² Full Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Letters and Humanities Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. (Corresponding Author)

³ Full Professor, Department of Television, Faculty of Radio and Television Production, IRIB University,Tehran, Iran

چکیده [English]

The main goal of this research is to know the different ways of using the device of “preposing and postposing” and to analyse and investigate its various effects and functions in Iranian cinema. Therefore, with a neoformalist approach and using the topics of rhetoric, we considered preposing and postposing in film editing as a kind of shots processing, in which to create an effect or convey different rhetorical purposes, the shots are shown in a late/early position. The method of this research is descriptive-analytical and the resources include library and audiovisual resources (films). For this research, 11 films from Iranian cinema have been purposefully selected. The results of the research showed that the device of preposing is in ways such as showing a shot before of its position, hearing sound before image, placing a result before the action and the device of postposing is used in cinema by creating a distance between two main shots, delaying the establishing shot, reaction shot, point of view shot, Delay in showing main and secondary characters, etc. This technique creates special functions and qualities in films by moving one or several shots: Creating a comedy situation, drawing attention to the element that has appeared, cutting off the energy between two shots, creating a sense of confusion, limiting and stopping the narrative, interfering in The judgment of the audience, reflection of the characters inner feelings are some of the functions of this device in Iranian cinema films.

کلیدواژه‌ها [English]

• Preposing
• Postposing
• Iranian Cinema
• Neoformalism.Film Editing