نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• فاطمه تسلیم جهرمی

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، ایران

چکیده

شعر ظهیر فاریابی، شاعر قرن ششم، به عنوان یکی از حلقه‌های بین سبک خراسانی و عراقی در بسیاری از داوری‌های شاعرانه کهن مطرح شده و تأثیر بسیاری بر شعر شاعران پس از خود داشته است. ظهیر، مضمون‌پردازی متعدد و گسترده‌ای از دانش‌های مختلف از جمله باورها و عقاید عامیانه و برخی باورهای محلی در اشعار خود دارد و از این منظر یکی از شاعران پیشرو به شمار می‌رود. مضمون‌پردازی باورهای عامیانه در اشعار ظهیر به صورت شبکه‌ای بلاغی و با توجه به جنبه‌های مختلف یک باور و آداب و رسوم عامیانه رخ می‌دهد و در دسته‌هایی چون: باورهای عامیانۀ نجومی، اعتقادات عامیانه دربارة حیوانات و پرندگان، طب عامیانه و باورها و عقاید مربوط به پدیده‌های غیبی و رسوم عامه، می‌توان آن‌ها را تحلیل کرد. در رسوم عامیانه وی به آدابی چون جرعه‌افشانی بر خاک، خالکوبی، رسوم عید و... اشاره می‌کند. برخی مضمون‌سازی‌ها از باورهای عامیانۀ نادر و بسیار کهن در شعر فارسی نیز در میان اشعار وی دیده می‌شود. از ابزارهای هنری و بلاغی با استفاده از باورها و رسوم عامیانه در اشعار وی، به استعاره، حسن تعلیل، تجاهل‌العارف و تشبیه می‌توان یاد کرد. مضمون‌پردازی با عقاید عامیانه نجومی بیش از همه بازتاب دارد. وی از باورهای عامیانه برای مدح شاه و معشوق یا بیان پریشانی احوال خود بهره برده است. روش تحقیق در ‌این مقاله به شیوۀ توصیفی- تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

• بلاغت
• تصاویر ادبی
• ظهیر فاریابی
• عقاید عامیانه
• رسوم عامه

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Thematic and artistic and rhetorical functions and beliefs of folk beliefs and customs in Zahir Faryabi's poem

نویسنده [English]

• Fatemeh Taslim Jahromi

Assistant Professor, Department of Persian language & litreture, Jahrom University, Jahrom

چکیده [English]

TThe poetry of Zahir Faryabi, a sixth-century poet, has emerged as one of the links between the Khorasanian and Iraqi styles in many ancient poetic judgments and has had a great influence on the poetry of later poets. Zahir has a wide range of themes from various sciences, including folk beliefs and some local beliefs in his poems, and from this perspective, he is one of the leading poets. Based on the results of this study, the thematicization of folk beliefs in Zahir's poem occurs in the form of rhetorical networks and according to various aspects of a folk belief and customs, and in descriptive-analytical methods in categories such as: astronomical folk beliefs, animal beliefs in And birds, folk medicine, and beliefs about occult phenomena and folk customs can be analyzed. Some themes of rare and very ancient folk beliefs in Persian poetry can also be seen in his poems. One of his artistic and rhetorical tools for using folk beliefs and customs is metaphor, simile, exaggeration, good interpretation and ignorance of the mystic. Thematic with astronomical folk beliefs is most reflected and has used folk beliefs with topics such as the praise of the king and the beloved or expressing his condition

کلیدواژه‌ها [English]

• Rhetoric
• Zahir Faryabi
• appearance
• folklore
• folk customs