نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• احمد رضایی جمکرانی ¹
• سمیه خورشیدی ²

¹ دانشگاه قم

² گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

چکیده

ساقی نامه از گونه‌های ادب غنایی با است که اغلب دربردارندة موضوعاتی مانند سرخوشی، اغتنام فرصت، بهره‌مندی از زمان است؛ به نظر می‌رسد تحولات اجتماعی کارکرد این نوع ادبی را نیز متأثر ساخته است و آن را از کارکردی غنایی به کارکردی اجتماعی دگرگون کرده که با به کارگیری ابزاری نظام‌مند می‌توان این تغییر کارکرد را نشان داد. از جمله این ابزار دانش نشانه شناسی است که می‌کوشد تا خاستگاه متن را از طریق زیرانگاشت هایی که در آن گسترده اند، شناسایی کند و بر انسجام درونی متن، علی رغم وجود نادستورمندی ها از طریق عبور از خوانش اکتشافی به خوانش پسکنشانه ، دست یابد. پژوهش حاضر به مقایسه و تحلیل نشانه‌شناسیک ساقی نامه هوشنگ ابتهاج و رضی‌الدین آرتیمانی از دو دوره مختلف،پرداخته است. خوانش اکتشافی و پس کنشانه و تمرکز بر منظومه های توصیفی و کمینه نگاشت های دو متن، نشان می‌دهد متون مذکورعلی رغم توجه به بن مایه های برجسته نوع ادبی ساقی نامه، کمینه محتوای آن را دگرگون کرده‌اند؛ بر این اساس، ابتهاج با بهره گیری از رمزگان اساطیری تنوع و پیام های عمیق تری را منتقل کرده و به عناصر اصلی آن معنایی دیگر بخشیده است؛ ساقی در ساقی نامه وی بار معنایی جدید یافته و رویکرد اجتماعی این ساقی متن را با توجه به وقایع جامعه برجسته‌تر کرده است. بر اساس تحلیل ماتریس‌های دو متن، در‌حالی‌که آرتیمانی برای رهایی از از بیداد و ستم به فنا و خداوند می اندیشد و ابتهاج به دنبال نجات دهنده ای است که خفتگان جامعه را بیدار کند.

کلیدواژه‌ها

• "نشانه شناسی"
• " ساقی نامه"
• " آرتیمانی" ابتهاج"

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Semiotic evolution of the Drinking Song Based on the Houshang Ebtehaj and Razi-al-din Artimani’s Drinking Songs

نویسنده [English]

• somayeh khorsidi ²

² Department of Persian Language and Literature, University of Qom

چکیده [English]

Drinking Song is a kind of lyric that dates back to the Anacreontic verse. It seems that social developments have also affected the function of this type of literature and transformed it from a lyrical function to a social function, which can be shown by using a systematic tool. One of these tools is the knowledge of semiotics, which tries to identify the origin of the text through the sub-images that are spread in it and to achieve the internal coherence of the text, in spite of the existence of inaccuracies, through the exploratory reading to the post-exploratory reading. The present study has compared and analyzed the semiotic semiotics of Houshang Ebtehaj and Razi-al-din Artimani from two different periods. Exploratory and retrospective reading and focus on descriptive systems and hypograms of the two texts show that the mentioned texts, despite paying attention to the prominent themes of the literary type of the drinking song, have changed their content. Accordingly, Ebtehaj, using mythological codes, conveys deeper diversity and messages and gives another meaning to its main elements; The butler has found a new meaning in his drinking song and the social approach of this butler, according to the events of the society, has made the text more prominent. According to the analysis of the matrices of the two texts, while Artimani thinks of annihilation and God to get rid of tyranny and oppression, Ebtehaj seeks a savior who will awaken the dormant society.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Semiotics"
• “Drinking Song”
• “Artimani"
• “Ebtehaj"