نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• حمید طاهری

دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

تشبیه یکی از مهمترین وگسترده‌ترین تصویرهای شعری است. ازاین عنصرخیال بانظربه ارکان ،شکل ،ماهیت ارکان وعناصرتشکیل دهنده ی آن ،انواع واقسام پرشماری ارایه گردیده است وبه همین جهت تشبیه پرتنوعترین عنصرخیال است. گاهی درتقسیماتی که ازتشبیه ارایه می شود، ضروری است ازچند منظر به صورت توام به تشبیه نگریست.اکتفا به یک منظر یا زاویه ی خاص مارا به هدف وغرضی که آن نوع خاص از تشبیه برای آن پدید آمده،رهنمون نمی گردد .به تعبیر بهتر اگرتشبیه را به لحاظ شکل تقسیم بندی می کنیم باید علاوه برفرم یاشکل ظاهری تشبیه ،به وجه شبه آن نیزتوجه داشته باشیم. صرف جابه جایی طرفین تشبیه ،تشبیه معکوس یا مقلوب نمی سازدواگربه وجه شبه آن عنایت نکنیم ،هدف وغرض ازآن که نوکردن وایجاد اغراق بیشتر است ،به دست نمی آید،زیرااغراق دراین تشبیه زمانی خودرا می نماید که وجه شبه پیش ازعکس کردن(تشبیه اول) وپس ازآن (تشبیه دوم)ثابت وواحد باشد. بی‌توجهی به این دقیقه سبب شده است که برخی تعاریف از انواع تشبیه ، ناقص و گاه اشتباه باشد. نکته دیگر این که هنگام تحقیق در صورت‌ خیال تشبیه، بررسی پیشینه وتطورآن در دوران‌ها و اعصار مختلف ادب، امری ضروری است. علی الخصوص آن جا که بحث از عکس کردن و تفضیل مشبه بر مشبه‌به پیش می آید.برای مثال بررسی تاریخ تشبیه مارادرشناخت بهتروبازشناسی آسانتر تشبیه معکوس یاری می دهد . این توجه موجب می شودتابه نوع دیگری ازتشبیه معکوس دست یابیم که با نوع شکلی وفرمی آن متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

• تشبیه
• تفضیل
• عکس
• تسویه
• جمع

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Rereading some figurative similes based on rhetorical works

نویسنده [English]

• H Tăheri

Associate professor of Persian Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

Simile is one of the most expanding and significant poetic images . Abundant types of simile ,in terms of its essential sides ,its form, the nature of its elements, and others, have been made. Consequently, it is considered as one of the most various and abundant types of images. The theme developed in this article is that it sometimes sounds necessary to look at imile from several perspectives at the some time when categorizing or discussing the kinds of simile, and also the fact that the focus on one special feature would not lead to the intention of that particular simile; and more significantly, when the subject is the classification of simile on the basis of form, the focus must be on similarity. For instance, antithetical simile concentrating on the form and appearance of the simile and avoiding the element similarity between the two sides and emphasizing on the reversion of tenor and vehicle, would result in deviation and loss of a correct definition of simile, for the purpose behind antithetical simile is the renewal of simile and further exaggeration. This exaggeration cannot be obtained unless the element of similarity in simile before revision and in the revision remains fixed and singular. In addition, in studying of the imaginative forms like simile, and specifically antithetic simile, the exploration of its history and background sounds quite essential. The reversion of the two elements in simile is perfectly illustrated when the simile before revision is
also examined.

کلیدواژه‌ها [English]

• simile
• similarity
• Antithetical simile
• Tenor and vehicle
• preferential simile