بلاغت فارسی
سروناز جاویدان؛ محمد علی گذشتی؛ علی اصغر حلبی
چکیده
قایم مقام فراهانی از افراد تأثیرگذار در تاریخ سیاسی کشور و منشآت او نقطهی عطفی در تاریخ تحول نثر فارسی است که با توجه به تنوع محتوا و ابعاد سیاسی، تاریخی و ادبی نویسندهی آن، در حوزهی نقد قابل تحلیل است. تحلیل انتقادی بر این اصل تأکید دارد که زبان متنهای ادبی مانند متنهای دیگر در خدمت ارتباط است و میتوان آن را با روش انتقادی ...
بیشتر
قایم مقام فراهانی از افراد تأثیرگذار در تاریخ سیاسی کشور و منشآت او نقطهی عطفی در تاریخ تحول نثر فارسی است که با توجه به تنوع محتوا و ابعاد سیاسی، تاریخی و ادبی نویسندهی آن، در حوزهی نقد قابل تحلیل است. تحلیل انتقادی بر این اصل تأکید دارد که زبان متنهای ادبی مانند متنهای دیگر در خدمت ارتباط است و میتوان آن را با روش انتقادی تحلیل کرد، در این مقاله، نظریهی «راجر فاولر» در تحلیل انتقادی، انتخاب شده و بر اساس آن، کارکردهای زبانی و بلاغی متن از دیدگاههای اندیشگانی، بینافردی و متنی بررسی شده و با نگاه به بافت موقعیت، آگاهی لازم نسبت به تعامل موجود در متن و نیز تأثیر و تأثر عاملان گفتمان، به دست آمده است. تحلیل نامهی شمارهی 21 از منشآت قایم مقام فراهانی نشان میدهد که نویسنده با بهرهگیری از کارکردهای زبانی و بلاغی فوق با بسامد زیاد بر اثربخشی نامهی خود بر مخاطب افزوده و به دستیابی به مقاصد منظور خویش توفیق یافته است؛ در این تحلیل همچنین، واقعیتهای نهفته در زمینههای شیوهی گفتمان، ایدئولوژی و روابط سلطه و قدرت عاملان گفتمان که بیانگر سلطهی قدرت مخاطب بر نویسنده است، نشان داده شده است.