نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• مریم فیاضی ¹
• فرهاد طهماسبی ²
• بابک فرزانه ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی واحد اسلام شهر. دانشگاه آزاد اسلامی. ایران (استاد راهنما) (نویسنده مسئول)

³ استاد زبان و ادبیات عرب واحد علوم و تحقیقات.دانشگاه آزاد اسلامی.تهران. ایران ) (استاد مشاور)

چکیده

زبان شعر، زبان ارتباط‌ها و دلالت‌های پیدا و پنهان میان لفظ و معناست و ساخت شعری، بستری برای حرکت لفظ به سمت معنا در لایه‌ها و سطوح مختلف است. عبدالقاهر جرجانی به ساختِ شعری، به عنوان مجموعه ای از روابط و نشانه‌های زبانیِ معنادار توجه دارد. آنچه در نظریۀ نظم جرجانی برجسته است، دلالت، تالیف و پیوند کلمات با یکدیگر در ساختی منسجم، برای افادۀ معنا است. این پیوند، در شعرحافظ با حضور ترکیب‌های جدید و به کارگیریِ مدلول‌های شناور، زبانی تازه پدید آورده است. زبانی که معنا در آن موقوف و متوقف نیست و توجه به روابط و پیوند کلمات ضرورت دارد. در این پژوهش، با نگاهی به آراء جرجانی در تألیف کلمات و معنای حاصل از آن، و نظر به تعدد معنا در شعر حافظ که علاوه بر همنیشینیِ کلمات، در محورهای جانشینی به خصوص در حوزه‌های استعاری نیز قابل جست-وجوست، به شیوۀ استنادی- تحلیلی- توصیفی، شناور بودن مدلول ها (معانی) در شعر او بررسی می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می-دهد معانی درشعر حافظ، در سطوح مختلف، از جمله مصراع، بیت و غزل، شناور است.

کلیدواژه‌ها

• نظریه نظم
• شعرحافظ
• معنا
• مدلول
• شناوری مدلول

عنوان مقاله [English]

1Floating Signifieds in Hafez’s Poems (with regard to the thoghts of Abd al-Qahir al-Jurjani)

نویسندگان [English]

• maryam fayazi ¹
• farhad tahmasbi ²
• babak farzaneh ³

¹ Master of channel 5 tv

² Associate Professor of Persian Language and Literayure, Islamshahr Branch, Islamic Azad University,Islamshahr,Iran (Corresponding Author)

³ Professor of Arabic Language and Literature,Tehran Science and Reserch Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The language of poetry is the language of apparent and implied relations and significations between words and meanings. And the poetic construction is a vehicle for the transition of words towards meanings in different levels and layers. Abd al-Qahir al-Jurjani conceives this construction as a set of signifying linguistic signs and relations. What is most notable in al-Jurjani's Theory of Construction is the interrelation of the words in a coherent signifying texture for the purpose of conveying meaning. This interrelatedness, in Hefez's poetry, allows to new combinations and employment of floating signified and has brought about a new language, a language in which meaning is never fixed and thus references to the interrelations of the words become inevitable and necessary. In the current study, with regard to Jurjani's views about the combinations and intimate relations of the words and the consequent meaning of them, and with regard to the diversity of meaning in Hafez's poems which is found both in the juxtaposition of the words and the paradigmatic axis, the floating character of the signified (meaning) will be studied in his poems through a series of citations in an analytic-descriptive way. The findings of this study will show in a new way that the different meanings are floating in Hafez's poems in different levels like Mesra', Beyt, and the whole Ghazal.

کلیدواژه‌ها [English]

• Theory of Construction
• Hafez Poetry
• Meaning
• Signifier
• Floating Signified