ناهید طهرانی ثابت
چکیده
در زبانشناسی ساختگرا تنها جمله و روابط بین اجزای آن بررسی میشود. در این رویکرد زبان پدیدهای ذهنی و درونفردی است. در مقابل، گروهی دیگر زبان را پدیدهای اجتماعی و ابزاری جهت ایجاد ارتباط میدانند که بر اساس آن ضرورت بررسی متن و رابطهی زبان با موقعیت اجتماعی مطرح میشود که خود زمینهساز پیدایش رویکرد «زبانشناسی متن» ...
بیشتر
در زبانشناسی ساختگرا تنها جمله و روابط بین اجزای آن بررسی میشود. در این رویکرد زبان پدیدهای ذهنی و درونفردی است. در مقابل، گروهی دیگر زبان را پدیدهای اجتماعی و ابزاری جهت ایجاد ارتباط میدانند که بر اساس آن ضرورت بررسی متن و رابطهی زبان با موقعیت اجتماعی مطرح میشود که خود زمینهساز پیدایش رویکرد «زبانشناسی متن» بوده است. ویژگی اساسی متن، توالی و پیوستگی اجزای آن است که «انسجام» نام دارد. هلیدی عوامل انسجامبخش متن را شامل عوامل واژگانی و نحوی دانسته است. انسجام واژگانی به دو روش تکرار و باهمآیی صورت میگیرد که خود انواع مختلفی دارد. بسیاری از فنون لفظی بدیع از انواع تکرارند. همچنین برخی از فنون معنوی در شمار انواع باهمآیی قرار میگیرند که میتوانند در انسجام متن نقش مؤثری را ایفا کنند. بر این اساس میتوان کارکرد فنون بدیعی را علاوه بر تحسین و زیبایی، انسجامبخشی به متن نیز دانست که در شعر نو ظهور و بروز بیشتری یافته است. در این مقاله فنون بدیعی در شعر نو از این دیدگاه بررسی شده است