نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• سمیه آقابابایی

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

شکل‌گرایان با تأکید بر نقش ادبیِ زبان و برجسته‌سازی نشانه‌ها، میان دو فرایند زبانی «خودکاری» و «برجسته‌سازی» تمایز قائل شده‌اند. شیوه‌های به کار رفته در روند تبدیل زبان خودکار به زبان ادب از دیرباز مورد توجه بوده است، که در ادبیات فارسی در پی بررسی این روند، در تحلیل زیبایی‌شناسی متون ادبی، به ویژگی‌های سبکی متون توجه می‌شود. آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد نحوة انتخاب و ترکیب بر روی «محور جانشینی» و «محور هم‌نشینی» در شعر شاعر برجسته‌ی این سبکْ «بیدل دهلوی» است تا از منظر زبان‌شناسی، شیوه‌ی زیبایی‌آفرینی این شاعر بررسی و تحلیل شود. در راستای این هدفْ به تبیین بررسی ادبیات از دیدگاه زبان‌شناسی پرداخته و دویست و هفتاد و پنج بیت از شعر بیدل را به عنوان پیش‌نمونه‌ی سبک هندی بررسی کرده‌ایم. از جمله نتایج حاصل از این بررسی عملکرد موازی دو فرایند انتخاب و ترکیب در بسامدی نزدیک به هم است که کاربرد این دو فرایند در کنار یکدیگر منجر به ایجاد پیچیدگی‌هایی در شعر بیدل شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بیدل به گونه‌ای غزل‌ها را آذین‌بندی کرده است که درک هر بیت در گرو اندیشیدن خواننده و دستیابی وی به انتخاب‌های شاعر از روی محور جانشینی است. در نهایت گرایش نسبی بیدل به سمت فرایند انتخاب، سبب ایجاد فضای خاصی چون ایجاد معانی ضمنی در ابیات، پیچیدگی، ابهام، دوری مدلول و مصداق از یکدیگر، شده است که این روند در کل درک ابیات بیدل را دشوار ساخته است.

کلیدواژه‌ها

• رومن یاکوبسن
• نقش‌های زبان
• قطب‌های استعاری و مجازی زبان
• سبک هندی
• بیدل دهلوی

عنوان مقاله [English]

Stylistics of Bidelـe Dehlavi's Poems, based on the linguistic theory of the metaphoric polel and Metonymic pole of Jakobson

نویسنده [English]

• somayeh aghababaei

univercity allameh tabatabaei

چکیده [English]

Emphasizing on the literary role of language and the highlighting of signs, the formativists have distinguished between the two linguistic processes of "automatisation" and "foregrounding".The methods used in the process of converting automatic language into literary language have long been considered, which in the Persian literature, following the study of this trend, in the analysis of the aesthetics of literary texts, attention to the style features of texts are considered. in this article is how to selection and Combination on the "paradigmatic axis" and "syntagmatic axis" in poetry poetry of this style, Bidele Dehlavi, from the perspective of linguistics, the style of aesthetic creation Check out this poet. we have studied the study of literature from the point of view of linguistics and studied 275 verses of Bidel poetry. the results, the parallel operation of the two processes of selection and composition is close to each other. The use of these two processes together has led to the creation of complications in the poetry of Bidel. The results indicate that Biddle has envisioned the kind of lyrics that the perception of each bit depends on the reader's thinking and his achievement of the choices of the poet from the succession. the relative tendency of Bidel to the selection process has created a special atmosphere, as the creation of implicit meanings in terms of complexity, ambiguity, the distancing of attribution, and, This process makes it difficult to understand Biddle's poems.

کلیدواژه‌ها [English]

• Roman Yakobson
• Theory of Role of Language
• metaphoric pole and Metonymic pole Language
• Indian Style
• Bidele Dehlavi