نویسندگان

• حسین یزدانی ¹
• مصطفی گرجی ²
• فاطمه کوپا ²
• خدیجه صفری کندسری ³

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور

² استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور

³ دانشجوی دکتری و مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

در عصر حاضر مثنوی مولانا با ترجمه های انجام شده، یکی از شاخص ترین متن های زبان وادبیات فارسی است که بیشترین نظریه های ادبی جدید را در خود پذیرا می باشد. یکی از این نظریه ها، موضوع بینامتنیت است. این اثر گرانسنگ فارسی همچنان که با آثاری چون کلیله و دمنه، اسرارنامه، منطق الطیر، معارف، مقالات شمس و...ارتباط و پیوستگی متنی دارد، با دیگر آثار مولانا از جمله فیه مافیه و غـزلیات شمس نیـز دارای پیوند های بینامتنی می باشد مولوی با توجّه به انس عمیقش با قرآن و نیز به سبب سابقۀ اشتغال خانوادگی اش به حرفه وعظ در آثار خود از قرآن کریم و قصه های مربوط به پیامبران بسیار بهره برده است لذا مقالۀ حاضر به بررسی مناسبات بینامتنی شخصیت های قرآنی مشترک دیوان شمس و مثنوی به ویژه قصّۀ ابراهیم (ع) از منظر بیش متنیت ژنت می پـردازد و منظور از ایـن رابطۀ بیش متنی، هرگونه ارتباطی است که متن ب (بیش متن/مثنوی) را به متن الف(پیش متن/غزلیات شمس)متّصل می کند. در این مقاله ضمن بیان تفاوت های ساختاری دو اثر غزلیات شمس و مثنوی، قصّۀ ابراهیم علیه السلام در این دو اثر از منظر بینامتنیت با روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار می گیرد تا با نشان دادن شباهت ها و تفاوت های بینامتنی ، به خوانشهای نو و متفاوت مولوی از آن قصّه دست یابیم و از این رهگذر به تبیین تدبّر عمیق مولوی در قرآن و سازوکار ذهن و زبان خلّاق او در بیان مفاهیم پویای عرفانی توجّه نماییم

کلیدواژه‌ها

• : بینامتنیت
• قرآن
• مثنوی
• غزلیات شمس
• مولوی

عنوان مقاله [English]

intertextual relations qurani elusian in Masnavi and ghazaliyate shams based the ebrahim tale

چکیده [English]

In the present age of the Masnavi of Rumi translations done by one of the most significant texts of Persian Language and Literature, which is accepted in his most recent literary theory.One of these theories, it is intertextuality.This valuable work in Persian as well as with works such as the Panchatantra, Asrarnamh, Manteq, Education, etc. Articles Shams connection is text, with his works, including our Fierro Fierro and -the has the intertextual links is.
Rumi due to his deep familiarity with the Quran and also because of his family's history of employment, profession preaching in his work has benefited so much from the Qur'an and profets verses of intertextual relations to evaluate paper and Mathnavi Divan-e Shams from the perspective of more textuality's commonand purpose of this relationship over text, the text of any communication (more text / Masnavi) into a text (the text / lyrics Shams) together.In this article, verses and sayings of the two works from the perspective of intertextuality common with descriptive analytical method is used to show the similarities and differences of intertextuality, to new and different readings of verses and traditions and thereby achieve the deep contemplation and works of Rumi explained in the Qur'an and the language of his creative mind in considering our spiritual dynamic concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

• intertextuality Quran
• Masnavi
• Shams
• Rumi