نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• شمس اله شمس ¹
• مسعود سپهوندی ²

¹ اداری

² دانشیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد خرم اباد

چکیده

با پیشرفت‌های زبان‌شناسی و نقد ادبی زبان، امروزه آگاهانه‌تر می‌توان به تحلیل و بررسی آثار، بویژه آثار ماندگار ادبی پرداخت تا بدین وسیله به راز جاودانگی این آفریده‌های غنی پی برد. ﻧﻘﺪ ﺑﻼﻏﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻘﺪﻫﺎی ﺗﭙﻨﺪه و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ درابیات ﻓﺎرﺳﻲ وﺟﻮد دارد و در ﺳﺎﻳﺔ اﻳﻦ اﺑﺰار ﻣﻬﻢ، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻧﻬﻔﺘﻪ‌ﻫﺎی دروﻧﻲِ تفکر ﺷﺎﻋﺮ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ره ﻳﺎﻓﺖ. بررسی ادبیت هر متن و ‌ﺷﻨﺎﺧﺖ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺑﻼﻏﺖ ﺷﻌﺮی ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻦ اﺛﺮی ﺑﺎ اﺛﺮ دﻳﮕﺮ ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻬﺎد. بررسی اغراض ثانوی جملات، خصوصاً جملات انشایی، از مباحث مهم علم معانی است. در این میان، استفهام بلاغی از تأثیرگذارترین انواع این ترفند هنری به شمار می‌رود. در واقع، استفهام‌های بلاغی و اغراض ثانوی آن‌ها به عنوان شگرد و شیوه‌ای هنری شایسته بررسی و در‌خور تحقیق هستند.
در این پژوهش باروش تحلیلی ،توصیفی ،ابتدا به بررسی ساختار جملات پرسشی در هجویات سه شاعر مورد نظر دورۀ مشروطه و سپس به بسامد ادوات پرسشی در اشعار ایشان پرداخته‌ایم و در پایان به کارکرد معانی ثانوی جملات پرسشی و دسته‌بندی آن‌ها با کمک جدول، بسامد هر ادات پرسش و کارکرد بلاغی را در اشعار سه شاعر مزبور نشان داده‌ایم. مساله ی اصلی این پژوهش کشف ر موز پنهانی بلاغی در جملات استفهامی هجویات عصر مشروطه است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد افزونی کارکرد بلاغی‌ تمسخر، توبیخ و تحقیر ‌در هجویات عصر مشروطه نشان‌دهندۀ نوعی تسویه‌حساب شخصی با مخاطب است که همسو با ویژگی ذاتی هجو است.

کلیدواژه‌ها

• بلاغت
• هجو ادبی
• معانی ثانوی
• استفهام بلاغی
• دورۀ مشروطه

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Rhetorical use of interrogative sentences in satires of the constitutional era

نویسندگان [English]

• shamsolah shams ¹
• masuod sepahvandi ²

¹ official

² Associate professorof islamicAzad university khorramabad branch

چکیده [English]

With the advancements in linguistics and literary criticism of language, nowadays it is possible to analyze and examine works, especially lasting literary works, in order to understand the secret of the immortality of these rich creations. Rhetorical criticism is one of the vibrant and dynamic criticisms that exists in Persian literature, and under the shadow of this important tool, one can find out about the discussion and the inner secrets of the poet's and writer's thinking. Examining the literaryness of each text and its recognition is mostly shown with poetic eloquence and it is with the help of this criticism that one can distinguish between one work and another. Examining the secondary purposes of sentences, especially compositional sentences, is one of the important topics of semantic science. Meanwhile, rhetorical questioning is one of the most effective types of this artistic trick. In fact, rhetorical questions and their secondary purposes are worthy of investigation and research as an artistic method.
In this analytical and descriptive research, Baroush first examined the structure of interrogative sentences in the satires of three poets of the constitutional period, and then examined the frequency of interrogative devices in their poems. We have shown the habits of questioning and rhetorical function in the poems of the three mentioned poets. The main problem of this research is to discover the hidden rhetorical code in the interrogative sentences of satires of the constitutional era.

کلیدواژه‌ها [English]

• rhetoric
• secondary meanings
• rhetorical questions
• constitutional period