بلاغت فارسی
فاطمه تسلیم جهرمی
چکیده
شعر ظهیر فاریابی، شاعر قرن ششم، به عنوان یکی از حلقههای بین سبک خراسانی و عراقی در بسیاری از داوریهای شاعرانه کهن مطرح شده و تأثیر بسیاری بر شعر شاعران پس از خود داشته است. ظهیر، مضمونپردازی متعدد و گستردهای از دانشهای مختلف از جمله باورها و عقاید عامیانه و برخی باورهای محلی در اشعار خود دارد و از این منظر یکی از شاعران پیشرو ...
بیشتر
شعر ظهیر فاریابی، شاعر قرن ششم، به عنوان یکی از حلقههای بین سبک خراسانی و عراقی در بسیاری از داوریهای شاعرانه کهن مطرح شده و تأثیر بسیاری بر شعر شاعران پس از خود داشته است. ظهیر، مضمونپردازی متعدد و گستردهای از دانشهای مختلف از جمله باورها و عقاید عامیانه و برخی باورهای محلی در اشعار خود دارد و از این منظر یکی از شاعران پیشرو به شمار میرود. مضمونپردازی باورهای عامیانه در اشعار ظهیر به صورت شبکهای بلاغی و با توجه به جنبههای مختلف یک باور و آداب و رسوم عامیانه رخ میدهد و در دستههایی چون: باورهای عامیانۀ نجومی، اعتقادات عامیانه دربارة حیوانات و پرندگان، طب عامیانه و باورها و عقاید مربوط به پدیدههای غیبی و رسوم عامه، میتوان آنها را تحلیل کرد. در رسوم عامیانه وی به آدابی چون جرعهافشانی بر خاک، خالکوبی، رسوم عید و... اشاره میکند. برخی مضمونسازیها از باورهای عامیانۀ نادر و بسیار کهن در شعر فارسی نیز در میان اشعار وی دیده میشود. از ابزارهای هنری و بلاغی با استفاده از باورها و رسوم عامیانه در اشعار وی، به استعاره، حسن تعلیل، تجاهلالعارف و تشبیه میتوان یاد کرد. مضمونپردازی با عقاید عامیانه نجومی بیش از همه بازتاب دارد. وی از باورهای عامیانه برای مدح شاه و معشوق یا بیان پریشانی احوال خود بهره برده است. روش تحقیق در این مقاله به شیوۀ توصیفی- تحلیلی است.