نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه جباری قره باغ ¹
• نجمه دری ¹
• سعید بزرگ بیگدلی ²

¹ دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از مهم‎ترین عناصر هویت هر جامعه‎ای، فرهنگ و ادبیّات عامّه است. توسعة فناوری و ایجاد دهکدۀ جهانی، در کنار منافع فراوان، باعث آسیب‎هایی نیز شده است. از جمله آن‏ها کم رنگ شدن ادبیّات عامّه و فرهنگ بومی مناطق و احتمال از بین رفتن آن‎ها است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل وضع موجود کاربرد ادبیّات عامّه در زندگی مردم ایران و واکاوی علل به حاشیه رفتن آن در دورة معاصر است. در این پژوهش با استفاده از نظریة داده‎بنیاد و از طریق مصاحبه، مقوله‎های مرتبط با کاربردی کردن و نقد بلاغی ادبیّات عامّه استخراج وتحلیل گردید. در نتیجة آن، 129 کد اولیه و 18 مقوله ظهور یافت. این مقوله‎ها در چارچوب کدگذاری محوری استراوس و کوربین ارائه گردید. پدیدة محوری، به دلیل دغدغة مصاحبه‎شوندگان و تکرار آن، «عدم کاربرد ادبیّات عامّه در زندگی مردم» تعیین شد. از جمله علل کمرنگ شدن حضور ادبیّات در جامعه «غلبة جنبه منفی تکنولوژی»، «عدم احساس نیاز در جامعه»، «ضعف نظام آموزشی»، «عدم مخاطب‎شناسی» و «تعدد و ضعف نهادهای تصمیم‎گیر در حوزة فرهنگ» بود. راهبردهایی که در این باره اتخاذ شده بودند؛ گاهی مانند «نهادسازی» و «فرهنگ‎سازی» نتیجه مثبت داشته و گاهی مانند «حذف ادبیّات از کنکور» تآثیر منفی بر آن گذاشته‎اند. «فرهنگ منفعل رسانه‎های جمعی» و «عدم همکاری بین بخش‎های گوناگون» از جمله عوامل مداخله‎گری بودند که راهبردها را تحت تأثیر قرار داده‎بودند. زمینة پژوهش نیز عبارت است از: «شرایط اقتصادی»، «شرایط فرهنگی»، «ضعف قوانین» در این حوزه و «اهمیت ذهنی پایین ادبیّات در جامعه».

کلیدواژه‌ها

• فرهنگ وادبیات عامّه
• ادبیات و جامعه
• کاربردی کردن ادبیّات عامّه
• نقد بلاغی
• نظریه داده‎بنیاد

موضوعات

• بلاغت فارسی

عنوان مقاله [English]

Analyzing the applicability of folk literature and folklore in society

نویسندگان [English]

• fatemeh jabbari ghare bagh ¹
• Najmeh Dorri ¹
• said Bozorg bigdeli ²

¹ tarbiat modares university

² tarbiat modares university

چکیده [English]

The identity of a society is composed of various elements, one of the most important of which is literature and folk literature. The development of technology and the emergence of new technologies that have led to the creation of a global village have affected and threatened the native literature and culture of each region. This problem has caused the distance between people and literature to increase. The aim of the present study is to examine the current situation of the use of literature in the lives of Iranian people and to analyze the causes and obstacles for the marginalization of literature in the contemporary period. For this purpose, a semi-structured interview was conducted with 19 trustees, experts, and citizens, and the data were analyzed according to the application of the grounded theory technique, extracting 159 primary codes and 18 categories. Subsequently, these categories were presented within the framework of Strauss and Corbin's axial coding. The central phenomenon identified in this research, due to the concern of the interviewees and its repetition in all interviews, was "the lack of application of literature in people's lives." The reasons given for the decline in the presence of literature in society were "the predominance of the negative aspect of technology," "the lack of a sense of necessity in society," "the weakness of the educational system," "the lack of awareness of the public," and "the diversity and weakness of decision-making institutions in the field of culture."

کلیدواژه‌ها [English]

• application of literature
• culture and folk literature
• grounded theory
• literature and society