نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• بتول واعظ ¹
• محمدرضا حاجی آقا بابایی ²

¹ دانشگاه علامه طباطبائی

² دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

یکی از شگردهای ادبی که در تعریف، نامگذاری، بیان انواع و کارکردهای آن اختلاف‌نظر زیادی وجود داشته و دارد شگرد ادبی التفات است که با توجه به شعر و ادب فارسی و التفات خاص به متن، نیازمند بازنگری، بازتعریف و تبیین وجوه بلاغی بیشتری است. با بررسی و مطالعه‌ی بسیاری از متون شعر فارسی به این نتیجه رسیدیم که التفات محدود به یک صنعت بدیعی نیست، بلکه دارای نقشی نشانه‌ـ معناشناختی در طبقه‌بندی و تحلیل متون ادبی است؛ بدین معنی که هم در تفسیر متن ادبی، عنصری کلیدی به شمار می‌رود و هم در طبقه‌بندی انواع ادبی، فصل ممیز و معیاری نشانه‌شناختی محسوب می‌شود. همچنین در این پژوهش از طریق تطبیق اصطلاح «حرکت» با التفات، این شگرد را شامل هر نوع تغییر و حرکتی دانسته‌ایم که در محور افقی و عمودی متن ادبی روی می‌دهد. از دیگر یافته‌های این پژوهش، قرار دادن این شگرد ادبی ذیل یکی از مباحث علم معانی، یعنی فصل و وصل و بیان کارکردهای جدید التفات نظیر کارکرد تفسیری، گفتمانی، سمبولیکی، انسجامی و مکالمه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

• التفات
• متن ادبی
• علم معانی
• نقش نشانه ـ معناشناختی
• فرایند مکالمه‌ای

عنوان مقاله [English]

The Semio-Semantic Function of Apostrophe as a Literary Technique in Persian Rhetoric

نویسندگان [English]

• batul vaez ¹
• mohammadreza haji aqa babaei ²

¹ Allameh Tabataba’i University

² allameh tabataba`i university

چکیده [English]

One of the literary techniques that has been the subject of much controversy regarding its definition, designation, typology, and functions is eltefaat (~ apostrophe), a technique that, considering Persian verse and prose and text-specific apostrophes, requires revision, redefinition, and illustration of its functions. We studied and investigated a large number of Persian poems and concluded that apostrophe is not limited to a rhetoric device, but rather has a semio-semantic function in the classification and analysis of literary texts, i.e. it is both a key element in interpreting literary texts, and a semantic criteria and distinguishing factor in classifying literary types. Through comparing the concept of ‘movement’ with that of ‘apostrophe’, we also take this technique to include any change and movement that occurs in the syntagmatic and paradigmatic axes of literary text. Other findings of the present research include categorizing apostrophe under one of the topics in semantics, namely fasl va vasl (separation and conjunction), as well listing new functions of apostrophe including interpretive, discoursal, symbolic, cohesive, and dialogic functions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Apostrophe
• Semantics
• Semio-semantic function
• Dialogic process