نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• صبا جلیلی جشن آبادی ¹
• مهدی رحیمی ²

¹ عضوهیات علمی زبان و ادبیات فارسی

² دانشگاه بیرجند

چکیده

چکیده
یکی از مباحث مهم در علم معانی، جمله‌های انشایی است که به طلبی و غیرطلبی تقسیم می‌شود. انشای طلبی شامل گزاره‌های امری و نهی، پرسشی، تمنّی و ندا و دعا می‌باشد. بنا بر اصل سه‌گانۀ؛ مقتضای حال مخاطب و مقام او و هدف نویسنده، گاهی گزاره‌های انشایی از ظاهر دستوری خود عدول کرده و معنیِ معنی آنها -کارکرد بلاغی- چشمگیر شود. با بررسی منظورشناختی این گزاره‌ها، می‌توان لایه‌های پنهانی زبان را کشف کرد. ازآنجایی که گفتگو، عنصر اصلی در برقراری ارتباط است، در این پژوهش، گزاره‌های انشایی درگفتگوها و داستان‌واره‌های موسی در مثنوی مولوی تحلیل و بررسی می-شود. در این پژوهش، به این نتیجه رسیدیم که مولوی ازکارکردهای ترغیبی و همدلی زبان بسیار بهره می‌برد تا به وسیلۀ شیوة خطابی و منبری، به هدف خود که اقناع و برانگیختگی و ترغیب مخاطب است، دست یابد. بیشترین نمونه‌های این ترغیب و برانگیختگی نیز در گزاره‌های امری و ندایی و نیز پرسشی نمود یافته است.

کلیدواژه‌ها

• جمله‌های انشایی
• تحلیل بلاغی
• منظورشناختی
• مثنوی مولوی
• داستان‌واره‌های موسی

عنوان مقاله [English]

Analysis Of Rhetorical Function Of Exclamative Sentences, In Rumi s Masnavi (with emphasis on the story of Moses)

نویسندگان [English]

• saba jalili jashn adadi ¹
• seyyed mahdi rahimi ²

¹ university of payame noor iran

² birjand university

چکیده [English]

یکی از مباحث مهم در علم معانی، جمله‌های انشایی است که به طلبی و غیرطلبی تقسیم می‌شود. انشای طلبی شامل گزاره‌های امری و نهی، پرسشی، تمنّی و ندا و دعا می‌باشد. بنا بر اصل سه‌گانۀ؛ مقتضای حال مخاطب و مقام او و هدف نویسنده، گاهی گزاره‌های انشایی از ظاهر دستوری خود عدول کرده و معنیِ معنی آنها -کارکرد بلاغی- چشمگیر شود. با بررسی منظورشناختی این گزاره‌ها، می‌توان لایه‌های پنهانی زبان را کشف کرد. ازآنجایی که گفتگو، عنصر اصلی در برقراری ارتباط است، در این پژوهش، گزاره‌های انشایی درگفتگوها و داستان‌واره‌های موسی در مثنوی مولوی تحلیل و بررسی می-شود. در این پژوهش، به این نتیجه رسیدیم کهمولوی ازکارکردهای ترغیبی و همدلی زبان بسیار بهره می‌برد تا به وسیلۀ شیوة خطابی و منبری، به هدف خود که اقناع و برانگیختگی و ترغیب مخاطب است، دست یابد. بیشترین نمونه‌های این ترغیب و برانگیختگی نیز در گزاره‌های امری و ندایی و نیز پرسشی نمود یافته است

کلیدواژه‌ها [English]

• Exclamative Sentences
• meaning
• Rhetorical Function
• Rumi s Masnavi
• the story of Moses