احمد خاتمی؛ نادره شاه آبادی؛ علیرضا صالحی؛ ابوالفضل مرادی رستا
چکیده
این پژوهش تلاش میکند به معرفی یک شاعر دوره بازگشت ادبی به نام «دیوان مذنب بدایونی» با روش تحلیلی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که مذنب چگونه توانسته با استفاده از علوم ادبی و کاربرد ماهرانة فنون بلاغی و دقت در انتخاب واجها، واژهها و ترکیبات بدیع، موسیقی دلنشینی ایجاد کند که به اهداف خود؛ یعنی رساندن پیام و ایجاد التذاذ ادبی ...
بیشتر
این پژوهش تلاش میکند به معرفی یک شاعر دوره بازگشت ادبی به نام «دیوان مذنب بدایونی» با روش تحلیلی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که مذنب چگونه توانسته با استفاده از علوم ادبی و کاربرد ماهرانة فنون بلاغی و دقت در انتخاب واجها، واژهها و ترکیبات بدیع، موسیقی دلنشینی ایجاد کند که به اهداف خود؛ یعنی رساندن پیام و ایجاد التذاذ ادبی بر مخاطبش منجر شود؟ با بررسی و تحلیل متنشناسی و چگونگی کاربرد فنون بلاغی در دیوان مذنب مشخص شد که سبک سخنوری شاعران دوره عراقی را (بهویژه سعدی و حافظ) از حیث زبانی، ادبی و معنایی حفظ کرده است. توجه این شاعر به عناصر بلاغی برای هر چه زیباتر بیان کردن تصویرهای ذهنی خود، به کلامش استحکام بخشیده و بیانگر ویژگیهای سبکی شعر اوست؛ کنایات و استعاراتِ خالی از هرگونه تکلف و تصنع و گزینشهای واژگانی منحصربهفرد از ویژگیهای غزلیات این شاعر توانمند است. پربسامدترین آرایه بدیع لفظی مورد استفادة وی تکرار و واج-آرایی و در بدیع معنوی، مراعاتنظیر، تلمیح، تضاد، پارادوکس و اسلوب معادله هستند. هدف این پژوهش علاوه بر مشخص نمودن شگردهای به کار رفته در صنایع بدیعی و صورخیال در دیوان مذنب، اثبات این موضوع است که کاربرد انواع موسیقی تا چه میزان بر نظم آهنگ شعر او تأثیر گذاشته و چگونه با استفاده از این ترفندهای هنری و ادبی، معنا و مفهوم شعر را به خواننده القا کرده است.